تردد خودروهای لوکس غیرقانونی است
هر سال هم‌زمان با آغاز فصل تابستان، خودروهای گذرموقت از مناطق آزاد یا کشورهای همسایه با دریافت پلاک گذرموقت راهی خاک اصلی کشور می‌شوند و در بازه زمانی مشخص اما محدود در جاده‌ها تردد می‌کنند. خرید و یا اجاره خودروهای گذرموقت در ایران، پیش‌تر فقط برای مسافران خارجی غیرمقیم، توریست‌ها و برخی افرادی بود که قصد سفر را با خودروی شخصی به ایران داشتند.
طی سال‌های گذشته و با رونق‌گرفتن بازار واردات خودرو، این امکان برای ایرانیان فراهم شد تا بدون محدودیت سال ساخت خودرو و حجم موتور، خودروهای لوکس را برای مدتی وارد ایران و از آن استفاده کنند. این امر در مناطق آزاد رونق بیشتری داشت.
این روزها زمانی که سری به اتوبان‌های سطح شهر می‌زنیم، انواع مختلفی از خودروهای لوکس خارجی با پلاک گذرموقت به چشممان می‌خورد؛ خودروهایی که به‌گفته مسئولان فقط اجازه تردد ۳ماهه در سال را دارند و می‌توانند ۳ ماه دیگر آن را تمدید کنند.
مهرداد جمال ارونقی، معاون فنی و امور گمرکی ایران، در گفت و گویی درباره تعداد خودروهای ورود موقت به کشور اظهار کرد: «ورود موقت خودرو به کشور تسهیلاتی است که در قانون امور گمرکی تصریح شده است. هر ایرانی مقیم خارج از کشور به شرطی که بیش از ۳ ماه در خارج کشور اقامت داشته باشد، می‌تواند یک دستگاه خودرو به‌صورت موقت به کشور وارد کند و پس از اتمام مهلت استفاده، آن را به مبدأ بازگرداند.»
معاون فنی و امور گمرکی ایران ادامه داد: «خودروهای ورود موقت اغلب ۳ ماهه است، اما این مدت تا یک سال قابلیت تمدید دارد. تا زمانی که گمرک اجازه ورود موقت به کشور را صادر کرده است، صاحب کالا می‌تواند آن را استفاده کند. بعد از این موعد کالا باید قبض انبار دریافت کند و تحویل آن به گمرک تأیید شود.»
او تشریح کرد: «بررسی‌های صورت‌گرفته از سال ۹۷ تا ۲۰ اردیبهشت امسال نشان می‌دهد در حال حاضر، ۳۳۰ دستگاه خودروی سواری با اجازه ورود موقت در کشور در حال تردد است و مهلت تحویل آنها هنوز به پایان نرسیده است. برای ۳۶۰ دستگاه خودرو در گمرکات و بنادر کشور قبض انبار صادر و تحویل مراجع مربوطه داده شده است؛ اما به‌دلیل بسته‌بودن مرزها در شرایط کرونا، به ناچار خودرو را از کشور خارج نکردند. این خودروها متروکه نمی‌شوند و در اختیار اموال تملیکی قرار نمی‌گیرد.»
خرید و فروش خودرو با پلاک گذرموقت امکان‌پذیر نیست و این کار برخلاف ماده ۵۰ و ۷۸ قانون گمرک کشورمان است. ارونقی درباره جزئیات ورود خودروهای گذرموقت به کشور گفت:«گاهی این خودروها بعد از پایان مهلت مقرر به گمرک بازگشت داده نمی‌شود. گمرک بعد از صدور و ابلاغ اخطارهای متعدد به صاحبان کالا برای تعیین‌تکلیف خودروها و اطلاع‌رسانی از سوی رسانه‌ها، بر اساس قانون موظف خواهد شد وقوع جرم قاچاق را به دستگاه‌های نظارتی مثل تعزیرات حکومتی گزارش دهد. تاکنون ۳۵۰ دستگاه خودرو را از سال ۹۷ معرفی کردیم و اعلام جرم به مراجع ذکرشده صورت گرفته است. حتی اگر خودرو به گمرک هم تحویل داده شود، رسیدگی به آن با دستگاه‌های نظارتی خواهد بود. از بین این ۳۵۰ دستگاه حدود ۱۶۰ مورد از انواع بنز، ۴۰ دستگاه ب‌ام‌و ، ۴۰ دستگاه لکسوس، ۲۵ لندکروزر و مابقی از انواع برندها بودند. گزارش وقوع جرم قاچاق به مراجع مربوطه اعلام و ابلاغ شده است.»
بیشتر بخوانید: استفاده از خودروهای قاچاق در مناطق آزاد
خرید و فروش خودروهای پلاک گذرموقت مصداق بارز قاچاق کالا محسوب می‌شود. یکی از دلایلی که سبب می‌شود بسیاری از افراد به فکر خرید خودروهای گذر موقت باشند، اختلاف قیمت چشمگیر این خودروها با نمونه‌های پلاک ملی است. به‌عنوان نمونه خودروهای لوکسی مانند انواع مدل‌های مرسدس بنز و ب‌ام‌و درصورت استفاده از پلاک‌های ملی، از برچسب‌های قیمتی بیش از یک میلیارد تومان برخوردار و با پلاک‌های گذرموقت کمتر از یک چهارم قیمت خود آگهی می‌شوند.
معاون فنی و امور گمرکی ایران بیان کرد: «ازنظر گمرک ۳۵۰ دستگاه خودرو وارد کشور شده و بازگشت داده نشده است. اگرچه عده کمی دلیل منطقی برای این مشکل داشتند، اما ازنظر ما ۳۵۰ دستگاه خودرو بازگشت داده نشده است. اینکه چه تعداد از این خودروها شناسایی و ضبط شده است، باید از مراجع قانونی پیگیری شود. پیش از این و در سال ۹۰ هم این مشکل وجود داشت، اما مبدأ محاسبات ما سال ۹۷ است.»
ارونقی درباره تضامین اخذشده برای جلوگیری از بروز این تخلفات گفت: «ضمانت‌نامه کالاهایی که با کانون جهان‌گردی وارد می‌شوند، به کانون مربوط است و گمرک سپرده و ضمانت‌نامه‌ای از فرد نمی‌گیرد. طرف حساب گمرک کانون جهان‌گردی است و بهای کالا از آنجا پیگیری می‌شود. اگر شخص خودرویی را وارد کشور کند، می‌تواند ضمانت‌نامه‌ای با سقف و کف مشخص ارائه و کالا را وارد کند. این مبلغ شامل مجموع ارزش گمرکی، حقوق گمرکی و حقوق ورودی کالا است.
بیشتر بخوانید: شرایط اخذ مجوز ورود خودروهای گذر موقت به کشور
او گفت: «امروز سقف تضمین را از صاحب کالاها مطالبه می‌کنیم تا اگر کالا بازگشت داده نشود، تضامین کالا قابل‌توجه باشد. خودروی ۶ میلیاردی در داخل کشور نباید در گمرک ۳ میلیارد ضمانت داشته باشد. در همین راستا به‌دنبال اخذ ۳ برابر ارزش کالا به‌علاوه حقوق گمرکی هستیم تا پوشش مناسبی برای مدیریت کالا باشد.» خودروهایی که از مناطق آزاد کشور پس از اخذ مرخصی سالانه پلاک گذرموقت دریافت می‌کنند و راهی خاک اصلی کشور می‌شوند، تنها یک ماه می‌توانند خارج از منطقه آزاد مربوطه تردد کنند و پس از اتمام این مدت، هرگز امکان تمدید مهلت تردد برایشان میسر نیست.
او درباره مبنای محاسبات گمرک برای ارائه مجوز ورود موقت خودرو بیان کرد: «مبنای ما برای ارائه مجوز ورود موقت خودرو شخص صاحب خودرو است. هر شخص می‌تواند بعد از ۳ ماه اقامت، خودرو را وارد کشور کند. زمانی که این مدت محدود اعلام شد، فرد باید خودرو را به پارکینگ گمرک تحویل دهد و پس از ورود دوباره از همان خودروی موجود در پارکینگ استفاده کند.» برای پیگیری این موضوع به سراغ رئیس پلیس راهور ناجا رفتیم. وی تردد هر خودروی گذر موقت با حد اعتبار مشخص را غیرقانونی دانست و گفت که با این خودروها برخورد می‌شود.
سید کمال هادیانفر رئیس پلیس راهور ناجا در گفت و گویی اعلام کرد: «خودروهای گذرموقت تاریخ اعتباری دارند که این تاریخ نشان از اجازه تردد این خودرو در سطح شهر است. اگر تاریخ اعتبار آنها تمام شده باشد، اجازه تردد ندارند؛ یعنی هرجایی همکاران ما مجاز هستند خودروهای گذر موقتی را که از آن تاریخ عبور کردند و بیش از آن تاریخ در سطح شهر تردد دارند، متوقف کنند و فرد را ملزم کنند تا به سرزمین اصلی برگردد.»
این مقام مسئول بیان کرد: «اکنون تعداد زیادی از آنها در پارکینگ‌ها توقیف شده و با آنها برخورد شده است. خواهش می‌کنیم تا مقررات را رعایت کنند و این تردد غیرقانونی است. این خودروهایی که در سطح شهر تردد دارند، فقط برای مناطق آزاد است و در حالت عادی برای تردد در سطح شهر باید ۹۰ درصد قیمت واقعی خودرو را به‌عنوان عوارض گمرکی واریز کنند که بحث فرسودگی و اسقاط و بحث‌های دیگر مطرح می‌شود. برای خودروهای مناطق آزاد همچین مجوزی را دولت صادر نکرده است.»
***
شما می‌توانید جدیدترین اخبار خودرو را در بلاگ دیوار مطالعه کنید.