تاریخچه شرکت تسلا؛ موفق‌ترین استارتاپ صنعت خودرو

اگر به تاریخچه شرکت تسلا نگاهی بیاندازیم باید ایمان بیاوریم که این خودروساز موفق و حامی محیط زیست، تحولی بزرگ و عظیم در صنعت خودروسازی جهان ایجاد کرد. تحولی که شاید مشابه آن را تنها کمپانی فورد تجربه کرده بود. ناگفته نماند که شرکت تسلا تنها یک خودرو ساز نیست، بلکه تولید باتری‌های ذخیره انرژی از سطوح خانگی و تولید پنل‌های خورشیدی نیز جزو محصولات این کمپانی هستند.

در این مطلب ما قصد داریم نگاهی به داستان برند تسلا بیاندازیم. تسلایی که امروز ما بیشتر با خودروهای برقی و «ایلان ماسک» می‌شناسیم، در واقع از کجا و چطور به‌وجود آمده است؟ چرا حالا در این چند سال و به این شکل سر زبان‌ها افتاده است؟ در ادامه مطلب به مرور تاریخچه شرکت تسلا می‌پردازیم و تلاش می‌کنیم پاسخی برای این پرسش‌ها پیدا کنیم.

تاریخچه تاسیس شرکت تسلا

دو دوست متولد آمریکا به نام «مارک تارپنینگ» تحصیل‌کردهٔ رشته علوم کامپیوتر از دانشگاه «کالیفرنیا» و «مارتین ابرهارد» دانش‌آموختهٔ رشته مهندسی برق از دانشگاه «ایلینوی» در سال ۱۹۹۷ اولین شرکت مشترکشان یعنی نوومدیا (به انگلیسی NuvoMedia) را ثبت کردند. این شرکت اولین نسل از کتابخوان‌های الکترونیک یا همان E-Book Readerها را به‌نام راکت ایبوک (Rocket eBook) ساخت.

چند سال بعد شرکت «جم‌استار» با دیدن این ایده و خلاقیت محصول تولید شده، این کمپانی را به قیمت ۱۸۷ میلیون دلار خرید. بعد از این موفقیت اولیه، مارک و مارتین دست به رویاپردازی بزرگتری زدند و در جولای ۲۰۰۳ دومین شرکتشان یعنی «تسلا موتورز» را تاسیس کردند.

در واقع، ابرهارد همیشه به کار بر روی ماشین‌های اسپرت علاقه داشت، اما وجود مشکلات حساس زیست‌محیطی مثل استفاده از سوخت‌های بنزینی و گرمایش زمین و محدودیت منابع، این علاقه را از اولویت‌های کاری او دور می‌کرد. با تاسیس شرکت تسلا موتورز که هدف اولیه‌اش ساخت ماشین‌های برقی و یا جایگزین و بر اساس سوخت پاک بود، هر دو امیدوار بودند که بتوانند روزی بدون نگرانی درباره این مشکلات مذکور به اجرای ایده‌ها و علایقشان بپردازند.

اما در واقع ایدهٔ ماشین‌های برقی زاییده ذهن این دو نفر نبود. قبل از آن‌ها نیز چند شرکت و کمپانی روند اجرای ساخت چنین خودروهایی را در پیش گرفته و در حال آزمون و خطا بودند. موسسان تسلا موتورز که قبلا با کمپانی «AC Propulsion Tzero» بر روی این ایده‌ها کار کرده بودند، ضمن حفظ ارتباطشان با این کمپانی، شرکت خودشان را به منظور تمرکز بر روی تولید خودروهای با سوخت پاک با باتری‌های قدرتمند ایجاد کردند و تلاش‌شان بر این بود که تولیدات این شرکت نواقص و ایرادهای موارد گذشته را نداشته باشد.

ابرهارد اعلام کرده بود که آن‌ها قصد دارند نه صرفاً یک کارخانهٔ تولید خودرو، که همزمان یک شرکت تکنولوژی هم باشند و هستهٔ مرکزی تولیدات آنها ترکیبی از باتری، نرم‌افزار کامپیوتری و موتور قدرتمند خواهد بود. چند ماه بعد نفر سوم یعنی «یان رایت» به آن‌ها اضافه شد و برگ دیگری از تاریخچه شرکت تسلا ورق خورد.

ورود ایلان ماسک به شرکت تسلا

قدم بعدی جذب سرمایه بود و این مهم با سرمایه‌ای حدود ۷ و نیم میلیون دلار که ۶.۵ میلیون آن را ایلان ماسک فراهم کرده بود انجام شد. ماسک به عنوان رییس هیات مدیره انتخاب شد و او ابرهارد را به‌عنوان مدیرعامل منصوب کرد.

بعد از چند ماه و در فوریه ۲۰۰۴ نفر پنجم موسسه، یعنی «جی.بی استرابل» به آن‌ها اضافه شد. به این ترتیب، طبق سند و توافقی رسمی که بعدها در سپتامبر سال ۲۰۰۹ تنظیم شد، این پنج نفر به عنوان موسسان تسلا شناخته شدند.

«رودستر» اولین نمونه و تولید

طراحی و تست خودروی اول شرکت تسلا خیلی زود به جریان افتاد. مهمترین چیزی که اعضا تاکید داشتند در طراحی نشان داده شود برقی بودن آن بود، ضمن اینکه همزمان کاملاً شبیه یک خودروی معمولی باشد. هدف تسلا این بود که ابتدا با یک ماشین اسپرت متوسط اعتماد را جلب کند و وارد بازار شود؛ بعد روی ماشین‌های ارزان قیمت‌تر و عمومی‌تر مثل «سدان» برنامه‌ریزی کند.

در سال ۲۰۰۴ و با جلسه‌های متوالی میان اعضا و مشاوران که ابرهارد نفر اصلی و مسئول برگزاری آن‌ها بود، طرح نهایی بالاخره به تصویب رسید و در نوامبر همان سال، اولین نمونه از این خودرو ساخته شد. تست‌ها و آزمایش‌ها با موفقیتی محسوس انجام شد، اما ماسک نمی‌خواست عجله کند. او رونمایی از رودستر را تا سال ۲۰۰۶ به‌تعویق انداخت و در این مدت سعی کرد با تبلیغ و جذب سرمایه‌گذار خصوصی، پشتیبانی و توان مالی شرکت را قبل از نشان دادن برگ برنده‌اش به دنیا بالاتر ببرد؛ و موفق هم شد.

تسلا رودستر

نمای پشت تسلا رودستر

نمای داخل تسلا رودستر

قبلی ۱ از ۳ بعدی

در تاریخچه شرکت تسلا آمده است که در فوریه ۲۰۰۶ حدود ۱۳ میلیون دلار و بعد از آن در ماه می همان سال با جذب بزرگانی مثل موسسان گوگل یعنی «سرگیی برین» و «لری پیج» و رییس سابق eBay یعنی «جف اسکول» و چند نفر دیگر، رقم ۴۰ میلیون دلار را به شرکت اضافه کرد.

بعد از این کار و در جولای ۲۰۰۶، طبق یک میهمانی از پیش تعیین شده که ۳۵۰ نفر از هنرمندان و آدم‌های معروف به طور رسمی به آن دعوت شده بودند در «سانتا مونیکا» کالیفرنیا، رودستر اولین تولید و خودروی برقی شرکت تسلا توسط ماسک و ابرهارد به همگان معرفی و از آن رونمایی شد.

رودستر نسل اول تمام نیروی خود را از باتری به دست می‌آورد و آن را در مجموعه باتری قابل شارژ لیتیومی-یونی یعنی دقیقاً از همان نوع باتری که در لپ‌تاپ‌ها استفاده می‌شود ذخیره می‌کرد. حداکثر سرعت آن ۲۰۱ کیلومتر و شتاب صفر تا ۱۰۰ آن ۳.۷ ثانیه بود و با هر شارژ حدود ۳۹۳ کیلومتر مسافت طی می‌کرد. کمتر از یک ماه بعد از معرفی آن، حدود ۱۳۰ خودروی رودستر پیش‌فروش شد. 

از تحویل اولین خودرو به مشتری تا تغییرات و مشکلات درون سازمان

حدود دو سال یعنی تا سال ۲۰۰۸ طول کشید تا اولین رودستر به مشتری تحویل داده شود. در این زمان مشکلات درون سازمانی هم شکل گرفته بود. تا جایی که ابرهارد از ارکان اصلی شرکت مجبور به جدایی شد و ادعا کرد که فشار ایلان ماسک باعث این تصمیم بوده است. حتی کار به شکایت رسمی هم کشید و ابرهارد شکایت کرد که ماسک با توجه به مفاد قراردادش او را فریب داده است.

با این حال، نگاه اجتماعی علیه او بود و ماسک که در این چند سال توانسته بود علاوه بر تامین و جذب سرمایه و سر پا نگه داشتن شرکت با استفاده از شبکه‌های اجتماعی به چهره محبوبی هم تبدیل شود، در این پرونده دست بالا را داشت. سرانجام ابرهارد از شکایت خود بدون دادن توضیحی دست کشید و پرونده مختومه شد.

در همان سال، حتی مارک تارپنینگ هم از شرکت جدا شد و به این ترتیب دو عضو اصلی که برند تسلا موتورز را بنا نهاده بودند جدا شدند و این ایلان ماسک بود که در کنار دیگر اعضا و سرمایه‌گذاران جدید باید به راه ادامه می‌داد. در ماه می همان سال ماسک باز هم رقمی حدود ۴۰ میلیون دلار توسط سرمایه‌گذاران خصوصی به شرکت تزریق کرد و اعتبارش در کمپانی را به بالای ۱۰۰ میلیون رساند.

تسلا مدل ایکس

نمای پشت تسلا مدل ایکس

درب‌های معروف به فالکون وینگ تسلا

نمای داخل تسلا مدل ایکس

قبلی ۱ از ۴ بعدی

از طرف دیگر و برخلاف شروع و معرفی هیجان‌انگیز رودستر، با تحویل به مشتریان مشکلات آن نیز شروع شد. اولین خریداران آن که شاید مهمترین و معروف‌ترین آدم‌ها بودند از ماشین رضایت نداشتند چرا که حدود ۷۵ درصد خودروهای فروخته شده به مشکل خورده بودند و این دلزدگی سلبریتی‌ها و آدم‌های مشهور می‌توانست برای شهرت نوپای برند تسلا گران تمام شود. ماسک تا جایی که می‌توانست با همان محبوبیت خود وجهه شرکت را حفظ کرد و اعلام کرد که اولین تولید هر شرکتی می‌تواند مشکلات خاص خودش را داشته باشد و از خریداران خواست ضمن صبور بودن به او اعتماد کنند.

از آنجا که ضرر رودسترهای به مشکل خورده متوجه شرکت بود، ماسک در پی این شد که هر طور شده اعتبار شرکت را حفظ کند. او با توجه به استعفای مدیرعامل بعدی، تقریبا خودش همه‌کاره شرکت شد و در ادامه با تعدیل نیرو و کاهش هزینه‌ها و جذب بیشتر پول و سرمایه توسط شرکت «تویوتا» و شرکت «دایملر آ.گ» توانست تا حدی در این کار موفق شود، اما باز هم به ریسک بزرگتری نیاز داشت. برای همین از خزانه وزارت انرژی آمریکا وام و کمک ۴۶۵ میلیون دلاری گرفت تا هم مشکلات را رفع کند و هم به تولیدات و مدل‌های بیشتر بپردازد.

کارخانه، خط تولید، خدمات پس از فروش و انواع ماشین تسلا

همانطور که در بالا خواندیم، تاریخچه شرکت تسلا فراز و نشیب‌های بسیاری داشته است. در ماه می سال ۲۰۱۰ تسلا کارخانه‌ای که امروزه به‌نام «کارخانه تسلا» شناخته می‌شود را به مبلغ ۴۲ میلیون دلار در کالیفرنیا خرید و با تولید خودروی «مدل S» به آن رسمیت بخشید و در ژوئن ۲۰۱۰ دومین عنوان تولیدی خود به نام سدان لاکچری «مدل اس» را معرفی کرد و به تولید انبوه رساند.

یک سال بعد، تسلا به اولین کمپانی تولید خودرو آمریکایی (بعد از فورد در سال ۱۹۵۶) تبدیل شد که سهامش را در «نزدک» عرضه کرد. مشکل دیگری که از ابتدا و بعد از تحویل رودستر وجود داشت، عدم وجود ایستگاه‌ها و در واقع پمپ‌های شارژ در سطح دنیا بود. تسلا در سال ۲۰۱۱ شبکه شارژ ماشین‌های خود به نام «سوپر شارژ»‌ تسلا برای تامین انرژی برق مورد نیاز تولیداتش در آمریکا و سایر نقاط را بنا کرد و طی ۴ سال تعداد آنها به بیشتر از ۸۵۰ ایستگاه رسید.

تسلا مدل وای

نمای پشت تسلا مدل وای

نمای داخل تسلا مدل وای

قبلی ۱ از ۳ بعدی

در سپتامبر ۲۰۱۵، نیز اولین نمونه نوع خودروی شاسی‌بلند خود یعنی «مدل X» را به بازار عرضه کرد. آخرین مدل خودروی ساخته شده توسط شرکت تسلا «مدل Y» است که در مارس ۲۰۱۹ از آن رونمایی شد و یک سال بعد اولین تولیداتش به دست مشتریان رسید. تمام خودروهای ساخت این شرکت که به بازار عرضه شدند در حال حاضر هم تولید می‌شوند و از خدمات پس از فروش بهره می‌برند، به‌جز اولین مدل این شرکت یعنی رودستر که تولید آن متوقف شد.

ایلان ماسک اعلام کرده است که به‌زودی نسل دوم رودستر با قابلیت‌های بسیار بهتر و به‌روز شده‌تر تولید خواهد شد و قیمت این ماشین تسلا حدود ۲۰۰ هزار دلار خواهد بود.

تولیدات و پروژه‌های غیر خودرو

در آوریل ۲۰۱۵ تسلا بسته‌های باتری «پاور وال» و «پاور پک» خود را معرفی کرد که ظرف یک هفته حدود ۸۰۰ میلیون دلار برای آن‌ها سفارش گرفت. این بسته‌ها نوعی از پنل‌های خورشیدی و پکیج‌های باتری هستند که برای ذخیره و تولید برق برای مصارف خانگی و صنعتی کارایی دارند.

تسلا موتورز توسط ماسک در سال ۲۰۱۶ کمپانی «سولار سیتی» را خرید و تمرکز خود را بر روی تولید محصولات با سوخت پاک و کار با انرژی خورشیدی بیشتر کرد. در همین راستا تسلا پیشنهاد داد تا جزیره‌ای به نام «تائو» در ساموای آمریکا که حدود ۶۰۰ نفر جمعیت داشت را با تولیدات خودش مجهز به سیستم انرژی‌رسانی خورشیدی کند طوری که این جزیره از سوخت فسیلی کاملاً بی‌نیاز شود. برای این کار بیش از ۵ هزار پنل خورشیدی و ۶۰ پاورپک تسلا استفاده شد. چند ماه بعد شرکت تسلا موتورز نام خود را به تنها «تسلا» تغییر داد.

در سال ۲۰۱۷ و بعد از طوفان تخریب‌کننده در پورتوریکو، ماسک به آن‌ها پیشنهاد داد تا از ایده جزیره انرژی خورشیدی-باتری در آنجا نیز استفاده کند. در اکتبر همان سال تسلا ۷۰۰ پنل خورشیدی برای یک بیمارستان طوفان زده در آنجا تعبیه کرد که به درمان ۳ هزار بیمار کمک کرد.

در ماه ژوئن پروژه‌ای در جزیره هاوایی نیز به قدرت ۱۳ مگاوات انرژی خورشیدی به‌همراه ۵۲ مگاوات نصب باتری اجرا شد و چند ماه بعد نیز بزرگترین پروژه نیروگاه ذخیره باتری در جنوب استرالیا را اجرا کرد. این گونه بود که برگی دیگری از تاریخچه شرکت تسلا ورق خورد و این شرکت رشد فزاینده‌ای را تجربه کرد.

وضعیت کنونی تسلا

در ژوئن ۲۰۲۰ اعلام شد ارزش شرکت خودروسازی تسلا امروزه حدود ۸۶ میلیارد دلار و از مجموع کل ارزش کمپانی‌های بی‌ام‌و، دایملر و فولکس‌واگن بیشتر است. این عدد یک ماه بعد به ۲۰۶ میلیارد دلار رسید و رکورد تاریخی ارزش مالی یک کمپانی خودرو‌سازی که سال‌ها متعلق به تویوتا بود را شکست.

پس از شیوع بیماری کرونا که اکثر تولیدکنند‌های خودرو مثل سایر تولید‌کنندگان متضرر شدند، تسلا اعلام کرد در سه‌ماهه اول ۲۰۲۰ سود کرده است. اما ارزش سهام تسلا بعد از این دوره دچار ضرر شد تا اینکه دوباره با به‌کارگیری سیاست‌های جدید و تمایل مردم به خرید در دسامبر امسال به رشد حدود ۷۰۰ درصدی از ابتدای سال رسیده است.

این بود تاریخچه شرکت تسلا …

همانطور که در بالا خواندیم، تسلا توانست با تکیه بر علم و نوآوری معادلات صنعت خودروسازی را تغییر دهد و در مدت زمان کوتاهی به ارزشمندترین شرکت خودروسازی جهان تبدیل شود.

همین سوی‌گیری تسلا در حفظ محیط زیست و تولید خودروهای الکتریکی و همچنین، موفقیت این خودروساز باعث شد تا خودروسازان دیگر نیز به فکر تولید خودروهای برقی بیافتند. به این ترتیب که بسیاری از خودروسازان مطرح جهان مانند ولوو برنامه دارند تا ۱۰ سال آینده همه خودروهایشان را الکتریکی کنند.

در هر صورت امیدواریم که این مطلب توانسته باشد اطلاعات مفیدی در اختیارتان قرار دهد. نظر شما درباره این خودروساز محبوب چیست؟ آیا شما تجربه سواری با خودروهای تسلا را دارید؟ نظرات و تجربیات خودتان را با ما در میان بگذارید.