وقتی قرار است خودرو بخریم!
آشنایی با قواعد نانوشته خرید خودرو به قلم مسیح فرزانه
یکی از عاداتی که ما مردمان مشرق زمین داریم، این است که راجع به همه چیز خودمان را صاحب نظر و کارشناس می دانیم! اگر هم کارشناس ندانیم، با اهل فنش مشورت می‌کنیم که البته جای شکرش باقی است. با این حال، پس از مشورت گرفتن هم نهایتا کار خودمان را می‌کنیم.
این مسئله در بین ما ایرانیان، هر کجای دنیا که باشیم، مصداق پیدا می کند. آینده انتخابات ریاست‌جمهوری را در ینگه دنیا پیش‌بینی می‌کنیم. می‌گوییم که در کجا سرمایه‌گذاری کنیم که یک شبه پولدار شویم و البته درعرض ۱ ساعت بدبخت! برای خودمان یک پا عادل فردوسی‌پور هم هستیم و در حد یک کارلس کیروش ترکیب تیم فوتبال می‌چینیم. فکر می‌کنیم که اگر جای حمید سوریان بودیم، حتما در المپیک ریو به فینال می‌رسیدم و درمقابل حریف چقر ژاپنی نمی‌باختیم.
داستان اما یک جای کار یک نمه خطرناک‌تر می‌شود! دقیقا جایی که پشت فرمان ماشین فکر می‌کنیم در حد آیرتون سنا و لوییز همیلتن در فرمول یک هستیم. و اگر اعتماد به نفسمان به سقف نچسبد، دست کم خودمان را یک پا سعید اعرابیان و یا محمد علی مرندیان می‌دانیم. (حرف مرحوم اعرابیان شد، از او هم یادی کنیم که ۱۱ سال از پرکشیدن این اسطوره اتومبیلرانی ایران گذشت).
به هرحال مرادم از این مقدمه آن است که اگر مثل من، روزانه با هموطنان زیادی برخورد دارید که خود را یک کارشناس تمام عیار خرید و فروش بازار خودرو می‌دانند، حداقل برای اینکه متضرر نشوند و یا حتی کمتر ضرر کنند یک سری فاکتورها را که حاصل تحصیل و مطالعه و تجربه در خرید خودرو بوده را به شما بگویم که در کمتر کتابی مکتوب شده است.
این موارد هرچند ساده اما درسایه، به شما کمک خواهند کرد که در خرید خودرو به‌ویژه نمونه‌های کارکرده که این روزها به وفوور در بازار زیاد شده، با چشمان بازتر و اطلاعات دقیق‌تری خرید کنید. اگرچه فراموش نکنید که خرید خودروی مناسب سال‌هاست در دنیا تبدیل به یک علم شده و برایش کورس‌های دانشگاهی تدریس می‌شود. پس شاید بهتر باشد کار را به کاردان بسپاریم. در قرنی که هستیم همه چیز تخصصی شده، حتی آب دادن به گلدان!
بیشتر بخوانید: نگاهی به استانداردهای ۸۵ گانه خودرو
عناوین این مطلب
فاکتورهای مهم در خرید خودروی کارکرده چه هستند؟
چند عاملی اساسی و کلی وجود دارد که بدون درنظر گرفتن اولویت، در ادامه فهرستشان می‌کنم. باید بگویم که ممکن است ترتیب اولویت‌های این لیست برای افراد متفاوت باشد. هنگام خرید خودروی کارکرده، حتما این فاکتورها را درنظر بگیرید:
۱ – تصادف شدید یا ضرب خوردگی
سینی عقب و جلو و ستون‌ها و شاسی و کاپوت، جزو بخشهای ویژه و مهم یک ماشین هستند. بخشهای ثانویه مثل گلگیرها و درها از اهمییت بالایی برخوردار نیستند. چون آن مواردی ویژه‌ای که ازشان نام بردم، اگر وجود داشته باشند، می‌توانند بین ۱۰ تا ۱۵ درصد از ارزش اصلی خودرو کم کنند.
بخشهای ثانویه که نام برده شدند می‌توانند بین ۲.۵ تا ۵ درصد (به نسبت شدت ضربه) از قیمت خودرو بکاهند. گاهی اوقات پیش آمده که شاسی در بخشهای به‌ویژه عقب به‌دلیل شدت بالای ضربه آنچنان آسیب می‌بیند که نیاز به جوش دارد و این مسئله، هم یک ضعف بزرگ محسوب می‌شود و هم تا ۲۰ درصد می‌تواند قیمت را کاهش دهد.
۲ – قسمت‌های تعویضی و رنگ شده خودرو
بیشترین کاهش قیمت خودرو، در رنگ شدگی کاپوت و عقب و جلوی خودرو است که می‌تواند در قطعات بزرگ اصلی تا ۱۰ درصد و در قطعات کوچک تا ۵ درصد از ارزش خودرو کم کند. منظور از قطعات کوچک‌تر، قسمت‌هایی از درها یا گلگیر و روی صندوق هستند.
شاید برای شما جالب باشد که بدانید قطعاتی همچون آینه‌ها، سپرهای جلو و عقب، دستگیره درها یا باربند هم وجود دارند که مقدار رنگ شدگی یا حتی تعویض آنها تاثیری در قیمت گذاری خودرو نخواهد داشت. این موضوع درباره تمامی قطعاتی که جزو اجزای اصلی بدنه محسوب نمی‌شوند، هم صادق است. قسمت‌های تعویض شده مثل کاپوت، صندوق و درها هم از قیمت خودرو به میزان زیادی کم می‌کنند.
۳ – مقدار بیمه ماشین
عموما در بحث بیمه، اگر ماشین بالای ۹ ماه بیمه ( به‌ویژه شخص ثالث) داشته باشد، یعنی از امتیاز بزرگی برخوردار است. به علاوه اینکه تخفیف بیمه در برخی مواقع، به این معنی است که خودرو در طی مدت نگهداری توسط مالک قبلی، دچار تصادف نشده است.
داستان دیگر بیمه این است که اگر شما فروشنده باشید، می‌توانید بیمه بدنه را برداشته و روی ماشین جدیدتان لحاظ کنید، اما اگر تصمیم گرفتید آن را روی ماشین به خریدار بدهید، قطعا به قیمت خودرو اضافه می‌شود.
بیشتر بخوانید: چه زمانی شرایط واردات مجدد خودرو فراهم خواهد شد؟
۴ – میزان کارکرد خودرو به کیلومتر
وقتی تصمیم به خرید خودروی کار کرده حالا چه وارداتی و چه داخلی می‌گیرید یکی از فاکتورهای کلیدی، کیلومتر خودرو است. به‌صورت میانگین، کارکرد هر خودرو در طول یک سال باید بین ۱۲ تا ۱۵ هزار کیلومتر باشد که عدد نرمال و ایده عالی است. اگر این کارکرد به زیر ۱۰ هزار تا در طول یک سال برسد که بسیار عالی است. البته موارد زیادی هم دیده شده که یک خودرو در طول سال تا ۲۵ هزار کیلومتر (یعنی تقریبا هر ماه، ۲ هزار کیلومتر) هم راه رفته، اما سالم و سلامت بوده است. در هر صورت، قطعا کارکرد بیشتر سبب مستهلک شدن زودتر قطعات می‌شود، به‌ویژه در خودروهای اتومات.
مواردی چون تعویض انواع فیلترها (روغن و هوا و بنزین و اطاق) و روغن موتور (در صورت کارکرد روزانه ماشین به‌ویژه در در هوای آلوده) بهتر است روی ۵ هزار کیلومتر باشد، اما به صورت عادی، تعویض این موارد بعد از ۱۰ هزار کیلومتر هم کافی است. در مبحث کارکرد، اگر ماشینی سالی ۳۰ هزار کیلومتر یا بیشتر راه رفته باشد، این امتیاز منفی محسوب شده و از قیمت خودرو می کاهد.
درمورد کیلومتر خودرو گاهی اتفاق می‌افتد که برخی فروشندگان شیطنت کرده و کیلومتر ماشین را کم می کنند. این داستان در مورد خودروهای وارداتی به‌ویژه تویوتا و بنز و ب‌ام‌و بیشتر اتفاق می‌افتد و اگر از ۳ جای خودرو (که خانه آخر کامپیوتر یا همان ECU است) کم شود، دیگر فهمیدنش عملا غیر ممکن است و باید به موارد جزئی‌تری توجه کنید. این موارد شامل کیفیت دور فرمان، سردنده، دستگیره درها، کمربندها و سرو صدای داخل کابین هستند.
۵ – رنگ خودرو
رنگ‌های به قول معروف بازاری که بسیار مورد توجه بازار هستند اول سفید و بعد مشکی است. البته قیمت رنگ مشکی از سفید بیشتر است. دیگر رنگ‌های سفارشی مثل آبی و قرمز و … از مشکی گران‌تر هستند که این میزان، گاها بین ۵ تا ۱۰ میلیون تومان در خودروهای داخلی است.
۶ – سال ساخت و تنوع در بازار
برخی خودروها اگر سال پایینی باشند در بازار طالب بیشتری دارند! مثلا معروف است که پژو ۲۰۶ زیر مدل ۹۰ از کیفیت بهتری برخوردار است یا مثلا پرایدهای مدل پایین که به نمونه کره‌ای معروف هستند، کیفیت بالاتری دارند.
با این حال، هرچه خودرو به‌روزتر باشد، قیمتش بالاتر است. یادتان باشد که با کم شدن عمر خودرو، در سال اول ۱۰ تا ۱۲ درصد، در سال دوم ۱۵ تا ۱۸ درصد، در سال سوم ۲۰ تا ۲۳ درصد و در سال چهارم، ۲۵ تا ۲۷ درصد از قیمت خودرو کم می‌شود.
در این میان، کمترین افت قیمت خودرو به نسبت سال در بین برندهای وارداتی به ترتیب هیوندای، کیا، تویوتا، مرسدس بنز، ب‌ام‌و، پورشه و مازراتی و لکسوس است. قابلییت نقد شوندگی در هیوندای و کیا و بعد از آنها، در تویوتا بسیار بالاست و در کمترین زمان تبدیل به پول می شوند.
در بین دیگر وارداتی‌ها، برندهایی هم هستند که به قول گفتنی قابلییت نقد شوندگی بالایی ندارند و اقبال روی آنها کم است مواردی چون ولوو، رنو، دی اس، میتسوبیشی، اوپل، فولکس واگن، ام‌جی، آئودی، سیتروئن، نیسان، مینی، جیلی و هوندا. دست سوم هم دو برندی هستند که برای فروششان باید دست به دعا شد و مشتری خاص خودش را دارد.
در میان نمونه های داخلی، خودروهایی که قابلییت نقد شوندگی بالایی دارند شامل پراید، سمند، پژو ۲۰۶ تیپ ۲، پژو ۲۰۷ اتومات، ال ۹۰، ساندرو اتومات و پژو پارس و … هستند. خودروهای چینی برای فروش دچار مشکل هستند و دیر فروش می‌روند و شاید نمونه‌ای که به نسبت سایر چینی‌ها شرایط بهتری دارد برلیانس و جک (آنهم در چند مدل محدودشان) هستند.
بیشتر بخوانید: بررسی داستان صادرات خودروهای داخلی به اروپا
۷ – سلامت فنی
وجود مشکل در موتور، گیربکس، اکسل عقب و جلو، سرسیلندر و یا بروز نشانه‌هایی از روغن سوزی می‌تواند در کاهش قیمت خودرو تاثیر بسزایی داشته باشند.
البته موارد ریز دیگری هم در مشخص نمودن قیمت خودرو نقش کوچکی بازی می‌کنند شامل خط و خش‌های جزئی، سلامتی تایرها، سلامتی چراغ‌های عقب و جلو، داشتن لوازم اضافه و آپشن که در خودروهای داخلی شامل دوربین و حسگر دید عقب و مانیتور، روکش، دزدگیر، سیستم صوتی سفارشی می‌شوند.
نتیجه؟
در هرحال، هروقت تصمیم گرفتید خودروی کارکرده بخرید در کنار بررسی کردن موارد بالا که مشخص‌کننده قیمت هستند، به ۳ فاکتور دیگر توجه کنید که البته در قیمت‌گذاری نقشی ندارند، موارد مهمی هستند. مواردی چون تعداد تعمیرگاه‌ها، در دسترس بودن خدمات پس از فروش، فراوانی قطعات یدکی و البته مصرف سوخت … .
در نهایت، از شما می‌خواهم که لطفا کار را به کاردان بسپارید و از مشورت کارشناسان یا مراکز کارشناسی شناخته شده بهره ببرید … یادتان باشد به قول شاعر گرانقدر پارسی «مولوی» بزرگ:
هر کسی را بهر کاری ساختند میل آن را در دلش انداختند
دست و پا بی‌میل جنبان کی شود خار وخس بی آب و بادی کی رود
***
قابلیت محاسبه آنلاین قیمت خودروی کارکرده، امکان جدیدی از سایت دیوار است که به فروشندگان و خریداران این امکان را می‌دهد تا به صورت لحظه‌ای و آنلاین قیمت حدودی خودروی مورد نظرشان را تخمین بزنند.
همچنین، سایت کارنامه دستیار مطمئن شما در خرید و فروش خودرو است که با استفاده از آن می‌توانید هم خودروی مورد نظرتان را کارشناسی کنید و یا به صورت سفارشی بفروشید.
