مروری بر تاریخچه سیستم‌های صوتی خودرو – بخش اول

دهه ۵۰ میلادی خودروها فقط با یک رادیو دو موج ارائه می‌شد و فقط در خودروهای گران قیمتی مثل لینکلن و کادیلاک، دستگاه پخش صفحه گرامافون، اونم با کلی سیستم استابلایزر یا تثبیت‌کننده حرکات، و به لطف عرض زیاد خودرو که داشبورد پهن‌تری را مطالبه می‌کرد، نصب می‌شد. البته برای اولین بار شرکت کرایسلر این سیستم را که نام Highway HiFi را نیز بر پیشانی خود داشت، بر روی خودروها نصب کرد که در آن زمان شما باید ۲۰۰ دلار اضافه پرداخت می‌کردید که ارزش کنونی آن برابر با ۱۷۰۰ دلار امروزی می‌شود! این دستگاه با استفاده از «تعلیق الاستیک سه نقطه ای» رکوردهای ۷ اینچی «غیرقابل شکست» را پخش می‌کرد. کرایسلر در تبلیغات خود اعلام کرد که دیسک‌ها هرگز نمی‌پرند، حتی در هنگام پیچ‌های تند یا هنگام عبور از خطوط راه‌آهن.

همانطور که مشخص شد، تلاش برای چرخاندن یک صفحه گرامافون هنگامی که در یک وسیله نقلیه در حال حرکت هستید، به همان اندازه که ممکن است به نظر آسان برسد، سخت و مشکل ساز بود. اما قبل از اختراع کاتریج، نوار کاست، سی‌دی و رادیو ماهواره‌ای، Highway Hi-Fi اولین فرصتی بود که رانندگان می‌توانستند تا حدودی بر آنچه که گوش می‌دادند کنترل داشته باشند و به آنان آزادی انتخاب می‌داد که از انحراف برنامه‌نویسان رادیویی، تبلیغات تهاجمی، و برنامه‌های گفتگو محور خسته‌کننده رهایی پیدا کنند که به طور طبیعی، ایستگاه‌های رادیویی از این ایده متنفر بودند.

منشاء ابداع و اختراع صفحه‌های ۴۵ دور کوچک نسبت به ۳۳ دورهایی که قطر بزرگتری دارند، همین کاربری آن در خودروهای آمریکایی بوده است. اما مخترع نابغه آقای گلد مارک (Goldmark) که در شرکت CBS کلمبیا تولیدکننده صفحات وینیل گرامافون مشغول به کار بود، ابداعی در سیستم هایوی های‌فای ایجاد کرد که به جای پخش ۵ دقیقه موزیک در هر طرف صفحه‌های کوچک، که باعث حواس پرتی برای جابه‌جایی صفحه می‌شد، با ایجاد شیارهایی باریکتر توانایی ضبط ۴۵ دقیقه موزیک را بر روی هر طرف صفحه‌های اختصاصی و مخصوص خودرو ایجاد کرد که قابلیت پخش بر روی سیستم‌های خانگی را نداشت و انتخاب محدود یک مشکل بود.

گلدمارک این دستگاه را در تاندربرد و خودروهای گران‌قیمت کرایسلر آزمایش کرده بود، اما شرکت این دستگاه را در مدل‌های اقتصادی Dodge و Plymouth خود عرضه کرد که هر دو دارای ضربه‌گیرهای متوسطی بودند. این مدل‌ها منشا چندین ادعا علیه پوشش گارانتی خودرو بودند. مکانیک‌های محلی اهل موسیقی نبودند و دانش انجام تعمیرات ساده این دستگاه ها را نداشتند. با انتشار این اخبار، کرایسلر از فروش ۳۶۸۵ دستگاه Hi-Fi در سال ۱۹۵۶ به تنها ۶۷۵ دستگاه در سال ۱۹۵۷ رسید که پتکی بود برای اعلام از رده خارج شدن گرامافون‌های هایوی های‌فای با تراکم شیار بالاتر برای خودروها. در تکامل موسیقی بر اساس تقاضا و محصولات حمل و نقل خودرو، Highway Hi-Fi یک قدم رو به جلو بود که به بدترین وجه نادیده گرفته شد.

این آپشن مدت کوتاهی پس از آن متوقف شد، اما این پایانی برای گرامافون های سوار بر خودرو نبود. در سال ۱۹۶۰، شرکت RCA فکر کرد که برخی از مشکلات برجسته را با Victrola خود حل کرده است، که صفحه‌های ۴۵ دور را پخش می‌کرد و با ساخت یک تعویض‌کننده ۱۴ دیسک بر مشکل زمان اجرای کوتاه غلبه کرد. هنگامی که یک رکورد تمام می‌شد، دستگاه به طور خودکار صفحه دیگری را به جای خود رها می‌کرد. مشابه یک جوک باکس، سوزن وارونه بود و صفحه در بالای آن پایین می‌آمد تا پرش کاهش یابد. صفحه‌ها به شیوه‌ای شبیه به دستگاه‌های پخش سی‌دی چنجر که ده‌ها سال دور به‌وجود آمدند عمل می‌کردند که همگی در شکاف و دره تاریخ ناپدید شدند.

Victrola توسط کرایسلر استفاده شد که عملکرد بهتری نسبت به Highway Hi-Fi داشت و ارزان‌تر بود (۵۱.۷۵ دلار) و کاربران را مجبور نمی‌کرد که خود را به انتخاب ناچیز دیسک‌های سفارشی CBS محدود کنند. اما زیاد هم دوام نیاورد و در سال ۱۹۶۱ تولید آن متوقف شد. (گزینه دیگر، Auto-Mignon بریتانیا بود که صفحه‌های ۴۵ دور کوچک را با تعویض دستی پخش می‌کرد: «گفته می‌شد که هر یک از چهار بیتل دارای یکی از آنان بودند). قبل از اینکه کسی بتواند به بهبود بیشتر این سیستم‌ها فکر کند، دستگاه کارتریج ۸ تراک وارد شد و به زودی منبع صدای ماشین، با توانایی قابلیت حمل انتخاب شد.

در دهه ۶۰ میلادی، بعد از اختراع نوار گردان‌های باز (Open Reel) توانایی ضبط بر روی نوارهای مغناطیسی به وجود آمد که به خاطر حجم بزرگ و دست و پاگیری شدید، فقط در استودیوهای ضبط صدا و خانه‌ها کاربری داشت، اما با ابداع کنسرسیومی از چند شرکت، دستگاه‌های پخش کاتریج Cartridge 8 تراک ساخته شد که انقلاب بزرگی در صنعت سرگرمی به حساب می‌آمد که خودروهای نسبتاً گران قیمت از آن بهره می‌بردند.

قبلی ۱ از ۲ بعدی

نوار ۸ تراک (به طور رسمی Stereo 8؛ معمولاً کارتریج هشت تراک، نوار هشت تراک و هشت تراک نامیده می‌شود) یک فناوری ضبط صدا با نوار مغناطیسی است که از اواسط دهه ۱۹۶۰ تا اوایل دهه ۱۹۷۰ محبوب بود و توانایی ضبط کردن موسیقی‌های دلخواهتان را بر روی نوار (با حجم کمی بزرگتر از یک پاکت سیگار) را داشت. کارتریج Stereo 8 در سال ۱۹۶۴ توسط کنسرسیومی به رهبری بیل لیر، از Lear Jet Corporation، همراه با Ampex، Ford Motor Company، General Motors، Motorola، و RCA Victor Records (RCA – شرکت رادیویی آمریکا) ایجاد شد.

مزیت اصلی کارتریج نوار ۸ تراک این بود که برای پخش آهنگ‌های دیگر نیازی به «برگرداندن» نبود. شما در آن واحد می‌توانستید بر روی چهار کانال متفاوت، موسیقی را گوش کنید که هرکدام با دیگری فرق می‌کرد، اما در حقیقت یک سری موسیقی پشت سر هم بود که بر روی نوار ضبط شده بود. به عبارتی، حتی شما می‌توانستید ۸ تراک مختلف را با کیفیت مونو و تک بلندگو گوش کنید.

یک نسخه چهارصدایی بعدی این فرمت، با صدای چهار کاناله، بر خلاف صدای استریو/دو کاناله قبلی، که بیشتر مورد استفاده قرار می‌گرفت، توسط RCA در آوریل ۱۹۷۰ معرفی شد و ابتدا Quad-8 و بعداً Q8 نامیده شد. به نوعی این دستگاه پدر جد سیستم‌های DTS و دالبی پرولاجیک‌های امروزی است که در حال حاضر بر روی فیلم‌های سینمایی و دستگاه‌های سینمای خانگی پخش و اجرا می‌شوند.

در دهه هفتاد میلادی شرکت فیلیپس هلند (PHILIPS) انقلابی در صنعت موسیقی ایجاد کرد که همان نوارهای کاست بود که تقریباً همگی ما با آن خاطره داشتیم. سرعت حرکت نوار بر روی هد پخش‌کننده بالاتر رفت، کیفیت‌ها بیشتر شد، همچنین شما علاوه بر قابلیت جلو بردن موسیقی، قابلیت برگرداندن نوار را داشتید که پیش از آن امکان‌پذیر نبود. حجم نوارهای کاست Compact Cassette خیلی کوچکتر از کارتریج‌های پیشین بود و نگهدتری آن‌ها در جعبه‌های اختصاصی شفاف؛ عمر طولانی‌تری نسبت به سلف خود داشتند.

قبلی ۱ از ۲ بعدی

از همان زمان، خودروسازان یک به یک به سمت نصب پخش‌کننده‌های نوار کاست با قابلیت‌های مختلف روی آوردند و این سیستم به سرعت همه‌گیر شد. بعدها با ارائه نوارهای کروم و متال کیفیت‌های پخش نوار کاست باز هم بالاتر رفت تا جاییکه کیفیت آن نزدیک به کیفیت سی‌دی‌ها شد.

این سیستم تا اواخر دهه نود همچنان همه‌گیر بود و معمولاً با ترکیبی از دستگاه‌های کومبوی نوار خور و سی‌دی خور بر روی خودروها نصب می‌شد. بعد از آن، شرکت فیلیپس سعی کرد که فرمت دیجیتال را بر روی کاست‌های خود قرار دهد و در یک تلاش تقریباً ناکام، سیستم DCC یا همان Digital Compat Cassette را عرضه کرد که حد بصورت دوران و کج، بر روی نواری که از قاب خودش بصورت خودکار بیرون کشیده شده بود حرکت می‌کرد، و باعث پردازش بیشتری اطلاعات از روی نوارهای ۸ میلیمتری می‌شد. اما این سیستم با همان سرعتی که آمد، با همان سرعت فراموش شد و بازار خود را به شرکت سونی و سیستم DAT یا همان Digital Audio Tape باخت.

قبلی ۱ از ۴ بعدی

در ادامه سیستم DDS هم به جمع کاست‌های فرمت دیجیتال اضافه شد که مخفف Digital Data Storage بود که هم قابلیت استفاده در کامپیوتر به عنوان واحد ضبط اطلاعات را داشت و هم موسیقی با کیفیت بالا بر روی آن ضبط می‌شد. البته کل این سیستم‌ها، با ابعاد کوچک و کیفیت فوق‌العاده‌ای که داشت دوام زیادی نیاورد و به دلیل قیمت زیاد این دو سیستم، کمتر مورد توجه خودروسازان قرار گرفت.

امروزه با ظهور فرمت‌های دیجیتال MP3 با حجم‌های مختلف و ابداع فلش‌های USB کلاً داستان تغییر کرده است که در مطلب بعدی به طور مفصل درباره آن خواهیم پرداخت.

خرید و فروش لوازم جانبی و قطعات یدکی خودرو