چگونه طراح خودرو شویم؟ – قسمت دوم: شیشه‌ها و جلوپنجره

در قسمت اول از مطلب چگونه طراح خودرو شویم به برخی از صحبت‌های طلایی «پیتر استیونس» یکی از بزرگ مردان طراحی خودرو در دنیا پرداختیم و اینبار نوبت به «مرک ریچمن» (Marek Reichman) یکی دیگر از نوابغ این رشته و طراح اسبق ب‌ام‌و، لینکلن، رنجروور و مدیر کنونی دپارتمان طراحی آستن مارتین رسیده است.

امروز می‌خواهیم با اصطلاحاتی آشنا بشویم که در نام‌گذاری عناصر خودرو استفاده می‌گردد. از این به بعد بهتر است که به جای اصطلاحات عامیانه از گونه علمی آن استفاده کنیم، زیرا زبان بین المللی طراحی خودرو این امر را غیر قابل اجتناب می‌کند.

تصویر بالا شامل موارد اصطلاحاتی است که در یک نگاه می‌توان در خودروهای متفاوت یافت. حال، به تک‌تک موارد آن اشاره خواهیم کرد:

Tumble home

زاویه خم شدن شیشه‌های جانبی از کمربند تشکیل شده بالای درب‌ها، تا گوشه سقف را می‌گویند که در ماشین‌های اسپرت، این زاویه خوابیده‌تر و در ماشین‌های کاری، برای به دست آمدن فضای بیشتر کاربردی، این زاویه کمتر است. برای مثال زاویه کم تامبل هوم را می‌توان در خودرویی مانند رنو لوگان، یا همان تندر ۹۰ یافت. سقف در این خودرو وسیع‌تر است و کاربر فضای بیشتری در بالای سر خود احساس می‌کند.

در مثال دیگر خودروی پژو ۴۰۵ دارای زاویه خمش رو به داخل بیشتری در این ناحیه است؛ به نحوی که اگر در ردیف عقب سه نفر نشسته باشند، بعید نیست که سر افراد طرفین با ستون‌های عقب خودرو در تماس باشد. در طراحی خودرو هرچه این زاویه خوابیده‌تر باشد، خودرو زیباتر می‌شود، اما این زیبایی به قیمت کمتر شدن فضای اتاق آن خواهد بود و بالطبع راحتی و آرامش را نیز کاهش می‌دهد. لازم به توضیح است که هرچه خودرو اسپرت‌تر می‌شود، این زاویه هم به داخل بیشتر می‌شود. همچنین، زاویه و خمش زیاد شیشه‌های جانبی، مستلزم داشتن دَری قطورتر بوده و شیشه‌های هنگام جمع شدن فضای بیشتری از درب‌ها را اشغال خواهند کرد.

Header

به مبنای سقف در حد فاصل سقف و شیشه جلوی خودرو گفته می‌شود. دید عمودی جلوی خودرو، رابطه مستقیمی با محل قرارگیری این ناحیه دارد، لذا خودروهایی که در اروپا ساخته می‌شوند به واسطه ابری بودن آن مناطق، معمولاً هِدر رو به عقبی دارند و سعی شده که دید پانورامای بیشتری برای راننده به‌وجود بیاورند. مثلاً خودروی پژو ۲۰۶ دارای خمش شیشه رو به عقب زیادی است.

علی‌رغم زیبایی بیشتر و آیرودینامیک بهتر، این خودروها برای مناطق گرمسیر خیلی مناسب نیستند و تابش نور خورشید به داخل خودرو بیشتر خواهد بود که محیط داخل خودرو را نیز گرمتر می‌کنند. دقت داشته باشید که برای طراحی یک خودرو، بازار و جغرافیای آن را در نظر بگیرید که کار شما مطلوبتر و مورد پسندتر قرار بگیرد.

Plenum

منطقه حد فاصل شیشه جلو و درپوش موتور در جایی که برف پاک‌کن های خودرو در حالت کار نکردن، متوقف می‌شوند. اگر هِدر را بالای شیشه جلو درنظر بگیریم، پلنوم منطقه تداخل شیشه جلو و درپوش موتور خودرو است که معمولاً سیستم، پایه برف پاک‌کن هم در آنجا قرار داده شده است.

Strake

فرورفتگی و یا برجستگی روی درپوش موتور، که در فرآیند تولید از قالب خارج شده و فرم‌دهنده کاپوت ماشین است. این خطوط یکی از مهم‌ترین عناصری است که در یک خودرو ایجاد هویت می‌کند، امروزه خطوط برجسته‌ای که به نرمی خود را نمایان می‌کند و حس عضله‌ای بودن را به خودرو القا می‌کند بیشتر مُد شده است که یکی از بارزه‌های خودروهای امروزی است.

Fascia

به مجموعه پنل جلو پنجره و اصطلاحاً، رخ جلوی ماشین گفته می‌شود. این قسمت از خودرو، یکی از پرتغییرترین عناصر در دهه‌های اخیر بوده  است. در سال‌های دهه هفتاد، خودروها اغلب دارای فیسیا تخت بوده و سپر به عنوان یک قطعه جداگانه ساخت و بر روی آن نصب می‌شدند. در دهه هشتاد، سپرها رفته‌رفته جزوی از بدنه خودرو شدند و در امتداد پنل‌های گلگیر قرار گرفتند.

امروزه مجموعه سپر، جلوپنجره و اسپویلر خودروهای جدید مانند ب‌ام‌و و آستون مارتین به صورت یکپارچه ساخته می‌شوند و تا ناحیه بالای محل تداخل با درپوش موتور امتداد دارند. این کار به‌واسطه تکنولوژی قلب‌سازی مدرن در ابعاد بزرگ و توانایی رنگ کردن قطعات پلاستیک و کامپوزیت، همانند رنگ بر روی قطعات فلزی است که ایمنی و دوام خودروها را نیز افزایش داده است. در خودروهای امروزی گریل‌های وسیع‌تر و بزرگ‌تری دارند و چراغ‌های به طرفین کشیده شده‌اند.

Grill

منطقه هواکش و ورودی هوا در جلوی خودرو که دیگر یکی از مهمترین عناصر شخصیتی و هویتی خودرو شده است. گریل یکی از شاخصه‌های هویتی خودروها و وجه تمایز آنهاست. هر شرکت تولید کننده‌ای به طور خاص سعی می‌کند که امضای هویتی و ژنتیکی طرح خود را در این منطقه نشان دهد.

از دهه‌های هفتاد به قبل، این منطقه از خودرو نسبتاً بزرگ بود و رادیاتور خنک‌کننده موتور در پشت آن قرار داشت، اما بعد از دهه هشتاد میلادی، رادیاتورها باریک‌تر شدند و به ناحیه ورودی هوا در زیر سپر انتقال پیدا کردند. اما گریل بالایی خودرو به عنوان یک عنصر هویتی در جای خود همچنان باقی مانده‌اند.

Fog Lumps

چراغ‌های مه شکن که در جلوی خودرو ، معمولاً در منطقه زیرین و دو سوی سپر جلو قرار دارد. امروزه سعی می‌شود که چراغ‌های فاگ لَمپ، دارای هماهنگی فرمی با عناصر دیگر خودرو داشته باشند و طیف وسیعی از فرم ها را به خود اختصاص داده‌اند.

A-Line

خط فرضی که از بالای خودرو رد شده و در نمای بغل از چراغ‌ها‌ی ماشین شروع، و به انتهای آن ختم می‌شود. در طراحی صنعتی به این خط اصطلاح آلمانی گشتالت نیز گفته می‌شود. به عبارتی برداشت کلی شما از خطوط پیرامونی یک جسم است.

طراحان گاهی با ترسیم خطوط A لاین و خطوط اصلی، کار خود را به صورت یک آیکن در می‌آورند که آن را بصورت یک لوگو یا خلاصه تصویری برنامه حجمی محصول نهایی خود در کار به نمایش درمی‌آورند.

Rake

زاویه خمش شیشه جلو خودرو که در خوردرو های اسپرت خوابیده تر بوده و در خودروهای کاری ایستاده‌تر است. این زاویه رابطه مستقیم با محل قرارگیری Header و Plenum دارد.

Cowl

در زیر ناحیه انتهایی درپوش موتور قرار دارد. این قطعه فلزی یا پلاستیکی در برگیرنده شفت خروجی برف پاک‌کن‌ها و خروجی هوای گرم پیرامون موتور است که در پایین به قطعه Fire Wall متصل می‌شود که قطعه حد واسط بین فضای باز موتور و پشت داشبورد است.

Gill

خروجی هوای آبشش مانند در کنار خودرو ، که وظیفه بازدم هوای داغ از محفظه موتور را دارد که در خودروهای کلاسیک قدیمی به وفور دیده می‌شد، اما امروزه در بیشتر خودرو ها جنبه تزئینی پیدا کرده و نمایانگر هویتی از پیشینیان است. با این حال، در خودروهای اسپرت اصیل، برای حفظ قوانین آیرودینامیک، و خنک کردن سریعتر سیستم محرکه خودرو، همچنان وجود کاربردی دارند.