هر آنچه از مسابقات ۲۴ ساعته لمانز باید بدانید

در ادامهٔ معرفی انواع مسابقات اتومبیلرانی در جهان، به قدیمی‌ترین و یکی از عجیب‌ترین آن‌ها می‌رسیم. شبیه به دیگر نبردهای معروف و مشهور این رشته، مسابقات ۲۴ ساعته لمانز نیز طرفداران کلاسیک و خاص خودش را دارد.

اسم این مسابقات از شهر برگزاری آن یعنی «Le Mans» در فرانسه گرفته شده است. در واقع، تلفظ این اسم در زبان فرانسوی «لو من» خوانده می‌شود، اما بعد از جهانی شدن رقابت و از آنجا که در تلفظ انگلیسی به‌صورت لمانز گفته شد امروزه به این اسم شناخته می‌شود.

اهمیت این مسابقه لمانز به‌دلیل استقامتی بودن آن است و نکتهٔ عجیبش این است که برخلاف اکثر مسابقات ماشین‌سواری برنده در اینجا کسی نیست که زودتر به خط پایان برسد؛ بلکه تیم برنده گروهی است که بیشترین مسافت را طی کرده باشد.

تاریخچه، مکان و زمان برگزاری مسابقات ۲۴ ساعته لمانز

اولین دورهٔ مسایقات ۲۴ ساعته لمانز در ۲۶ می سال ۱۹۲۳ برگزار شد. این زمان حالا و در سال ۲۰۲۱ به روز ۱۲ ژوئن منتقل شده و محل برگزاری آن در نزدیکی همان شهر لمانز و «پیست Sarthe» است.

در دوره‌های اول قرار بود قهرمان این رقابت‌ها هر سه سال یکبار معرفی شود، یعنی هر راننده‌ای که توانست در سه سال به قهرمانی برسد به‌طور رسمی برنده اولین کاپ می‌شد. اما این ایده در سال ۱۹۲۸ کنار گذاشته شد و هر کسی که در گذشته نفر اول هر سال شده بود به‌عنوان قهرمان معرفی شد و از آن زمان به بعد برنده به‌صورت سالانه معرفی می‌شود. این بازی‌ها بعد از چند سال برگزاری، در سال ۱۹۳۶ به‌دلیل اعتصابات عمومی لغو و قبل از گرم شدن مجدد، در سال ۱۹۳۹ به‌خاطر جنگ جهانی دوم دچار یک وقفه ۱۰ ساله شد.

بعد از اتمام جنگ و بازسازی پیست برگزاری و جان گرفتن دوباره کمپانی‌های تولید خودرو، مسابقه اتومبیلرانی ۲۴ ساعته لمانز در سال ۱۹۴۹ از سر گرفته شد. چند سال بعد و در سال ۱۹۵۳ رقابتی با نام «مسابقات قهرمانی ماشین‌های اسپرت جهان» شکل گرفت که هدفش معرفی خودروساز برتر و قهرمان کل نبردهای رسمی سال در سطح جهان بود.

رقابت ۲۴ ساعته لمانز نیز به‌لحاظ تعداد امتیاز محاسباتی در تقویم این رویداد جهانی جایگاه مهمی داشت. به‌همین دلیل و اینکه برند قهرمان سال از وجهه و اعتبار خاصی بین مردم برخوردار می‌شد، عطش کمپانی‌های بزرگ برای کسب عنوان بهترین خودروساز سال در بخش مسابقات اتومبیلرانی به طرز چشمگیری افزایش یافت. آن‌ها دست به هر نوع خلاقیت و دستاویزی در طراحی خودرو، عوض کردن ماهیت پیست، پرورش و دادن انگیزه کاذب به راننده‌شان می‌زدند تا هر طور شده از فرانسه دست پُر بیرون بیایند.

شاید برای همین بود که فاجعه ۱۹۵۵ لمانز یعنی بدترین اتفاق تاریخ مسابقات اتومبیلرانی رخ داد. در بازی‌های آن سال، در قسمتی از مسیر، «مایک هاثورن» که خودروی «جگوار» داشت برای توقف موقت در ایستگاه به سمت راست متمایل شد و ترمز کرد. «لنس مکلین» که پشت او قرار داشت به دلیل این ترمز به سمت چپ منحرف شد و این انحراف او را به‌طور مستقیم در مسیر «پیر لوو» که پشت یک «مرسدس بنز» نشسته بود و سرعت بسیار بالایی هم داشت قرار داد.

مرسدس لوو با سرعتی در حدود ۲۰۰ کیلومتر به مکلین برخورد کرد و بعد از خروج از پیست به هوا پرتاب و به سمت حاشیه خاکی که تماشاگران حضور داشتند روانه شد. دو بار به آن جایگاه برخورد کرد که در مرتبهٔ دوم لوو هم از ماشین به بیرون پرت شد، اما فاجعه فقط این نبود؛ شدت این دو ضربه به حدی بود که مرسدس لوو روی هوا چند تکه شد و قطعات ماشین به طور خطرناکی به سمت مردم رفت و قبل از اینکه آن‌ها بخواهند واکنشی نشان دهند کاری که نباید می‌شد اتفاق افتاد.

این آسیب و اتفاق، بیش از ۸۰ نفر از جمله خود لوو را به کام مرگ برد و حدود ۱۸۰ نفر هم مصدوم شدند. بعد از این اتفاق بزرگ، شرکت مرسدس بنز حدود ۳۵ سال از بازی‌ها کناره‌گیری کرد و قوانین ایمنی و بازسازی پیست‌های اتومبیلرانی در کل سطح دنیا (و نه فقط پیست لمانز) مورد بازسازی و بهبود قرار گرفت.

قوانین مسابقات ۲۴ ساعته لمانز

برای شرکت در این رویداد تیم‌ها موظف هستند تعداد خودرو و رانندگان مشخصی را وارد پیست کنند و هر تیمی که بتواند با خسارت و خروجی کمتر خودروهایش از پیست، در ۲۴ ساعت مسافت معین شده را طی کند، برنده خواهد بود. در واقع، هر تیم شرکت‌کننده باید بین سرعت، ماندن در پیست و تعمیر حین مسابقه و مقاوم نگه داشتن تمام ماشین‌هایش تا آخرین دقیقه مدیریت کند.

در پایان، هر راننده و خودرویی که بیشترین مسافت را در این زمان طی کرده و به‌طبع هر تیمی که در مجموع، خودروهایش بیشترین مسافت را در پیست گذرانده باشند تیم برتر میدان خواهد بود.

از اواخر دهه ۹۰ هیئت برگزاری بازی‌ها تاکید کرد که خودروها باید به‌شکلی طراحی و ساخته شوند که تنها مخصوص پیست مسابقه نباشند و بتوان شبیه به آ‌ن‌ها را به‌عنوان ماشین معمولی وارد بازار کرد و البته قانونی را هم در قسمت معروفی از پیست وضع کرد.

بخش «مولسان» پیست لمانز که ۵ کیلومتر مسافت دارد همواره نقطه‌ای بود که رانندگان بی‌محابا و با سرعتی بسیار زیاد از آن گذر می‌کردند تا عقب‌ماندگی خود را جبران کنند؛ اما از زمان تغییر قانون، دیگر هیچ خودرویی حق نداشت به سرعت بالای ۴۰۰ کیلومتر برسد. این محدودیت اما فقط در این بخش باقی نماند و به کل مسیر اشاعه یافت.

در سال ۲۰۱۴ و بعد هم در ۲۰۱۷، دوباره بعضی از قوانین تغییر کردند و عنوان شد که تمام خودروهای شرکت‌کننده در لمانز باید سر پوشیده و کابین بسته داشته باشند.

خودروهای جذاب و قهرمانان مسابقات لمانز

در اولین دوره‌ها و حدود دهه ۳۰ رانندگان تنها چند کشور یعنی ایتالیا و انگلستان و فرانسه و چند کمپانی و تیم معروف و محدود خودروسازی آن زمان مثل «بوگاتی»، «بنتلی» و «آلفا رومئو» رقابت‌ها را در سلطه خود داشتند و برنده می‌شدند.

بعد از توقف ۱۰ ساله به‌خاطر جنگ جهانی دوم، این تیم فراری بود که در اولین دوره بازگشایی بازی‌ها در سال ۱۹۴۹ به قهرمانی رسید و تا سال‌ها از عنوان خود دفاع کرد. اما چند سال بعد، «فورد» چهار بار پیاپی از ۱۹۶۶-۱۹۶۹ قهرمان شد و به سلطهٔ فراری پایان داد.

در دههٔ بعدی خودروسازان فرانسوی مثل «رنو» به کسب رتبه اول برگشتند، اما نکتهٔ مهم این دهه این بود که در دو سال از آن، دو خودروساز مسقل و خصوصی یعنی «جان ویر» با خودروی «میراژ» در سال ۱۹۷۵ و «جان روندو» با ماشینی به اسم خود در سال ۱۹۸۰ برای اولین بار قهرمان این بازی‌ها شدند. از آن سال به بعد «پورشه» ۶ بار پیاپی به ردهٔ اول مسلط شد. جگوار نوار این قهرمانی آن‌ها را در سال ۱۹۸۸ شکست و مرسدس بنز که بعد از فاجعه سال ۱۹۵۵ برای اولین بار دوباره به لمانز برگشته بود توانست در سال ۱۹۸۹ عنوان قهرمانی را کسب کند.

مزدا اولین خودروساز ژاپنی نام گرفت که توانست برای اولین بار در سال ۱۹۹۱ به مقام نخست برسد. دو سال بعدی «پژو» برترین رتبه را کسب کرد. در سال ۱۹۹۳ که سری «مسابقات قهرمانی ماشین‌های اسپرت جهان» برای همیشه کنسل شد، بازی‌های ۲۴ ساعته لمانز اهمیت خود را حفظ کرد.

کمپانی پورشه که همیشه مدل‌های جذابی را به این رقابت معرفی کرده بود به لطف وجود حفره‌ای در قوانین توانست «تیپ ۹۶۲» را یکبار دیگر به پیست برگرداند و به قهرمانی هم برسد. هیئت برگزاری این حفره را تصحیح کرد و سال ۱۹۹۹ نیز اجازه برگزاری مسابقاتی شبیه به لمانز در آمریکا را به نام «لمانز آمریکایی» صادر کرد.

بعد از آنکه به‌خاطر تغییرات قوانین خرج و هزینه تولید ماشین‌ها بالا رفت، خیلی از کمپانی‌های معروف به دلایل مختلف از بازی‌ها کناره‌گیری کردند و «آئودی» بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۰ در چند دوره خیلی راحت قهرمان شد. بعد از سال ۲۰۰۰ این «شورلت» بود که چند سال پیاپی رتبه یک را کسب کرد. سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۲ مجددا آئودی با «تیپ R10» و البته بعد هم «R18» به جایگاه اول برگشت؛ هر چند که نام پژو نیز بین برندگان این دوره دیده می‌شود.

بعد از تغییر قوانین ۲۰۱۴، آئودی و نیسان هم از بازی‌ها کنار کشیدند، اما پورشه با معرفی مدل «هیبرید ۹۱۹» سه سال پیاپی به رتبه نخست رسید و تا به امروز با ۱۹ عنوان قهرمانی رکورددار این رقابت‌ها است. اما در سه دوره بعدی مسابقات ۲۴ ساعته لمانز یعنی سال‌ ۲۰۱۸ به بعد، کمپانی تویوتا توانست برای اولین قهرمانی‌های خود در این بازی‌ها را جشن بگیرد، در حالی که آخرین عنوانش در سال ۲۰۲۰ به‌دلیل همه‌گیری کرونا پشت درب‌های بسته برگزار شد.

جمع‌بندی

فرمت ۲۴ ساعته یک مسابقه اتومبیلرانی بعد از لمانز بسیار محبوب شد و امروزه رقابت‌هایی مشابه در سرتاسر جهان به هدف به‌رخ کشیدن استقامت و توانایی کمپانی‌های کوچک یا بزرگ خودروسازی در تولیدات و محصولاتشان برگزار می‌شود.

در هر صورت امیدواریم که این مطلب برایتان جذاب و مفید بوده باشد. آیا شما این مسابقات را دنبال می‌کنید؟ نظرات و تجربیات خودتان از این مسابقات را با ما در میان بگذارید.