خودروی مفهومی چیست و ماشین‌های کانسپت چرا ساخته می‌شوند؟

خودروی مفهومی چیست؟ احتمالاً در بسیاری از فیلم‌ها یا اخبار با خودروهایی مواجه شده‌اید که طراحی متفاوت و امکانات خارق‌العاده‌ای دارد. در این مواقع وقتی در مورد نام خودرو جستجو کرده‌اید، با عبارت خودروی مفهومی یا خودروی کانسپت روبه‌رو شده‌اید. خودروهای مفهومی یا کانسپت توسط شرکت‌های بزرگ خودروسازی ساخته شده و در نمایشگاه‌های بزرگ خودرو رونمایی می‌شود.

هدف از ساخت این خودروها نشان‌دادن دورنمای مهندسان آن شرکت برای ساخت خودروهای آینده است. در واقع این کمپانی‌ها، تصویری را از آنچه در ذهن دارند، در قالب خودروی کانسپت به واقعیت تبدیل می‌کنند تا نشان دهند چه قابلیت‌هایی دارد یا در پی به‌دست‌آوردن آن هستند. خودروهای مفهومی قابل خرید و فروش نیست و معمولاً تنها یک نسخه از آنها تولید می‌شود.

تاریخچه خودروهای مفهومی

تاریخچه خودروهای مفهومی به دهه ۱۹۳۰ بازمی‌گردد. زمانی که ولوو اولین خودروی مفهومی جهان را در سال ۱۹۳۳ معرفی کرد. طراحی متفاوت این خودرو با مدل‌های ساخته‌شده تا آن زمان فاصله زیادی داشت و به همین دلیل سر و صدای زیادی هم به پا کرد. به‌گونه‌ای که تا مدت‌ها ولوو ساخت این خودرو را منکر می‌شد.

آمریکایی‌ها اولین خودروی مفهومی تاریخ را از آن خود می‌دانند. بیوک Y-Job‌ در سال ۱۹۳۸ رونمایی شد و چند سال بعد بیوک کروک با الهام از همین خودرو به بازار عرضه شد. بعد از آن اولدزموبیل هم در دهه ۱۹۵۰ با معرفی دو خودروی کانسپت نامش را در تاریخ ساخت خودروهای مفهومی ثبت کرد. 

تا پیش از سال ۲۰۰۰ آلفارومئو، لامبورگینی، مرسدس بنز،‌ مازراتی،‌ فورد و ب‌ام‌و و بسیاری برندهای دیگر هم مدل‌های خاص خود را به بازار معرفی کردند. بسیاری از این خودروها در حد یک ایده و کانسپت باقی ماندند و بعضی دیگر با کمی تغییرات به تولید رسیدند. ساخت خودروهای مفهومی اکنون و در آستانه سال ۲۰۲۲ به تصاویری فرای تصور و خیال تبدیل شده‌ است. خودروهایی که شاید تا دو دهه پیش فقط در فیلم‌های هالیوودی و فانتزی قابل‌مشاهده بود و اکنون در یک قدمی ورود به به خیابان‌ها است.

چرا خودروهای مفهومی ساخته می‌شوند؟

حیات خودروسازان به تولید انبوه و ارائه محصولات استاندارد و باکیفیت است. تمامی خودروسازان برتر دنیا همه‌ساله با ارائه آخرین تکنولوژی و فناوری‌ها در زمینه‌های فنی و امکانات سعی در جذب نگاه مشتریان خودرو هستند، اما در پس ذهن تمامی این خودروسازان، تولید خودروهای خاص، فناوری‌های پیچیده و اولین‌بودن در هر زمینه‌ای وجود دارد.

طبیعی است که ساخت پروژه‌هایی این چنینی هم نیاز به زمان و هم هزینه زیاد دارد. رقابت هم در بازار خودروی جهان با رشد خودروسازان آسیایی بسیار بیشتر شده است. به همین دلیل هر کدام از خودروسازان بزرگ دنیا تلاش می‌کنند تا با ساخت یک ماشین کانسپت هم قدرت و تکنولوژی خود را به رخ حریفان بکشانند و هم اولین‌ها را به‌نام خود ثبت کنند.

فرق خودروهای مفهومی با خودروهای پروتوتایپ چیست؟

خودروهای مفهومی و پروتوتایپ از یک خانواده است، اما تفاوت این دو در این است که امکان تولید انبوه خودروهای پروتوتایپ بسیار زیاد است؛ یعنی این خودروها را می‌توان به‌عنوان مدل و نمونه در نظر گرفت که با تغییرات خیلی کم به تولید می‌رسد. این در حالی است که خودروهای کانسپت معمولاً در حد ایده می‌ماند و اگر هم به تولید برسد، محصول تولیدشده تفاوت‌های بسیار زیادی با مدل مفهومی دارد.

معرفی برترین خودروهای مفهومی تاریخ

گفتیم که به‌گواه تاریخ اولین خودروی مفهومی محصول کمپانی ولوو در سال ۱۹۳۳ است، اما کمپانی بیوک معتقد است که مدل وای جاب Y Job، اولین خودروی کانسپت در جهان است. طراحی خاص این خودرو با وجود چراغ‌های مخفی، سقف برقی، شیشه‌های برقی و موتور ۵٫۲ لیتری در حقیقت یک اعجاز در آن زمان بود.

بیوک سال‌ها بعد مدل کروک خود را با الهام از این کانسپت و البته با تغییرات زیاد به تولید رساند. طراحی مدل‌های ماشین کانسپت بیوک برعهده هارلی جی بود. او در سال ۱۹۵۱ یک مدل مفهومی دیگر با نام لسیبر LaSabre را نیز با الهام از جت‌های جنگی طراحی کرد. لسیبر از آن خودروهایی بود که در حد کانسپت باقی نماند و به تولید انبوه رسید.

اولدزموبیل هم با دو مدل استارفایر Starfire و گلدن راکت Golden Rocket در تاریخ خودروهای مفهومی نام خود را ثبت کرده است. استار فایر با یک بدنه فایبرگلاس و با طراحی شبیه به جت‌های حنگی طراحی شد. تا آن زمان کسی از فایبرگلاس در ساخت بدنه خودرو استفاده نکرده بود. استارفایر هم به تولید انبوه رسید. گلدن راکت هم با تصویری شبیه به موشک طراحی شد.

فرمان برقی این خودرو و چرخش صندلی‌ها به هنگام پیاده‌شدن راننده از مواردی بود که در این خودرو به‌عنوان نوآوری قرار داده شده بود. آلفارومئو در دهه ۱۹۵۰ سه مدل مفهومی BAT7، BAT5 و BAT9 را ارائه کرد که در بحث طراحی یک انقلاب واقعی در دوره خودشان بود. آلفارومئو در سال ۱۹۶۸ هم مدل کارابو را معرفی کرد. کارابو اولین خودرویی بود که درهای آن به‌صورت قیچی مانند باز می‌شد.

لانچیا در سال ۱۹۷۰ مدل استراتوس زیرو را طراحی کرد. خودرویی جذاب با طراحی انقلابی که بدنه‌ای هندسی و خاص داشت. فورد هم در فاصله سال‌های ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۵ سری پروب را طراحی و معرفی کرد. ضریب درگ این خودرو در حد جت‌های جنگی F16‌ بود. در سال ۱۹۸۱ فورد باز هم یک مدل کانسپت دیگر طراحی کرد که یک خودروی دو نفره بود. طراحی خودرویی با این ابعاد برای استفاده در کلان‌شهرها ایده جالبی بود که سال‌ها بعد به کار شهرنشینان دنیا آمد.

جنرال موتورز در سال ۱۹۸۷ یک ماشین کانسپت از خودروی خورشیدی ارائه کرد. طراحی این خودرو که برای یک سرنشین بود، موردتوجه علاقمندان به این خودرو قرار گرفت. جنرال موتورز در سال ۱۹۹۰ یک مدل جدید با نام کرو طراحی کرد که با نهایت سرعت ۳۲۰ کیلومتر بر ساعت خودرویی خاص با تجهیزات مدرن بود.

در دنیای امروز جگوار F‌ تایپ یک انقلاب در ساخت خودرو بود. خودرویی با طراحی خاص که یک کوپه متفاوت بود. ب‌ام‌و هم در سال ۲۰۰۱ کانسپت یک کوپه زیبا با نام X‌ را معرفی کرد که با طراحی خاص و پیشرانه ۳ لیتری توربو دیزل و چراغ‌های هوشمند متصل به GPS توانست سر و صدای زیادی به‌ پا کند.

یکی از بهترین مدل‌های خودروی کانسپت در سال‌های گذشته محصول کمپانی جنرال موتورز و از برند کادیلاک است. در کنار طراحی بسیار خاص این خودرو کادیلاک ۱۶ پیشرانه‌ای ۱۶ سیلندر با حجم ۱۳٫۶ لیتر دارد که قدرت ۱۰۰۰ اسب بخار را تولید می‌کند. ب‌ام‌و افیشنت داینامیکس مدل مفهومی ب‌ام‌و است که در سال ۲۰۰۹ معرفی شد. این خودرو در کنار طراحی مدرن و خاص خود خودرویی هیبریدی با وزن کم است.

رنو دزیر Dezir هم خودروی کانسپت کمپانی رنو در سال ۲۰۱۰ است که با طراحی بی‌نظیری رونمایی شد. پیشرانه برقی این خودرو با قدرت ۱۴۸ اسب بخار یکی از ویژگی‌های خاص این خودرو است. ب‌ام‌و در سال ۲۰۱۶ به مناسبت ۱۰۰ سالگی کمپانی خود،‌ مدل کانسپتی با عنوان NEXT 100‌ را معرفی کرد که با بدنه فیبر کربن و طراحی اعجاب‌آور معرفی شد.

مرسدس بنز با ارائه مدل EQC یک مدل مفهومی از خودروهای برقی خود را معرفی کرده که از بهترین مدل‌های کانسپت در سال‌های گذشته بوده است.

تسلا هم با معرفی مدل سایبرتراک Cybertruck یک کانسپت جالب ارائه کرده که شبیه به زیردریایی است. پژو نیز کانسپت e-legend‌ یکی از جذاب‌ترین مدل‌های چند سال گذشته را در میان خودروهای مفهومی معرفی کرده است. طراحی خطوط این خودرو با نگاهی به مدل‌های کلاسیک این کمپانی بوده است.

رولز رویس هم به‌تازگی یک خودرو با نام ۱۰۳EX معرفی کرده که طراحی حیرت‌انگیز دارد. فناوری‌های خاص در این خودرو و قدرت پیشرانه این مدل را تبدیل به یکی از متفاوت‌ترین خودروهای مفهومی در سال‌های گذشته کرده است.

اینفینیتی با ارائه مدل خودروی مفهومی QX Inspiration محصولی خلاقانه معرفی کرده که موتوری برقی دارد. خودرویی که گویا قرار است به تولید انبوه هم برسد.

نظر شما درباره خودروی مفهومی و ماشین کانسپت چیست؟ آیا تجربه سواری با خودروهای مفهومی را داشته‌اید؟ نظرات و تجربیات خودتان را از طریق بخش دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید.