با امکانات و شرایط زندگی در گنبد کاووس آشنا شوید
اینکه یک بنای منحصر به فرد در شهری، چنان شهرتی بهم بزند که اسم شهر را از روی آن انتخاب کنند، پدیده‌ای عجیب و کم و بیش نادر است. این اتفاق حداقل برای شهر «گنبد کاووس» رخ داده است. شهری در شمال ایران و در استان گلستان که در همان ابتدای امر اسمش این نکته را به ذهن متبادر می‌کند که با شهری تاریخی مواجه هستیم. نام این شهر هم از گنبدی آجری در دل آن برداشت شده و شهرتش هم از همان است. گنبدی که بزرگترین گنبد آجری دنیاست و نشانی از تاریخ در دل این شهر دارد. گنبد کاووس حالا یکی از شهرهای بزرگ و مهم استان گلستان شناخته می‌شود. جایی که هم به خاطر تاریخ بزرگش مورد توجه است و هم به دلیل پیوندهای فرهنگی‌اش. چرا که این شهر یکی از شهرهای مهم محل زندگی ترکمن‌هاست و از این نظر هم اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. اینجا قصد داریم درباره این شهر و شرایط زندگی در آن صحبت کنیم.
عناوین این مطلب
گنبد کاووس کجاست؟
گنبد کاووس در بخش مرکزی استان گلستان قرار دارد. شهری در یک شهرستان مرزی که از نظر مساحت بزرگترین شهرستان استان گلستان به شمار می‌رود. در شرق این شهرستان کلاله و مراوه تپه قرار دارند و در مرز جنوبی و گسترده آن گالیکش، مینودشت، آزادشهر، رامیان و علی‌آباد. در غرب آن هم آق‌قلا قرار دارد و در شمال آن هم یک مرز بزرگ با جمهوری ترکمنستان که یکی از بزرگترین مرزهای زمینی کشور را تشکیل می‌دهد.
نکته جالب درباره گنبدکاووس این است که اینجا شهر تاریخی جرجان را هم در دل خود جای داده است. شهری که در دل گنبد کاووس قرار گرفته، ولی نامش را به استارباد داده تا ما اکنون آن را به نام گرگان بشناسیم.
آب‌وهوا
گنبد یکی از بهترین و جذاب‌ترین اقلیم‌های ایران را دارد. آب و هوای معتدل و مرطوب آن، دشت‌ها و کوه‌های زیبایش را پوشیده از سبزه کرده و بخشی از بهترین مراتع ایران در آن قرار دارد. بخشی از آنچه به عنوان ترکمن صحرا می‌شناسیم در این شهرستان قرار دارد و از ویژگی‌های منحصر به فرد آن، دشت‌های فراخ و دیدنی است. طبق گزارش هواشناسی گنبد کاووس بارندگی سالانه در آن حدود ۵۰۰ میلی‌متر بوده و دمای هوا به طور متوسط در سال ۱۸.۶ درجه است. این شهر به صورت متوسط در سال ۶۵ درصد رطوبت را تجربه می‌کند.
جمعیت و اقتصاد
همانطور که گفتیم گنبد یکی از مراکز اصلی سکونت ترکمن‌های ایرانی است. مطابق آمار ۶۵ درصد جمعیت این شهر را ترکمن‌ها تشکیل می‌دهند. در استان گلستان مراوه تپه، آق‌قلا و گمیشان کاملا ترکمن زبان هستند. اما زبان مردم گنبد کاووس که میان مراوه تپه و آق‌قلا قرار دارد، نیمی ترکمنی و نیمی فارسی است. غیر از ۶۵ درصد ترکمن‌های گنبد، باقی را فارسی‌زبان‌ها و مهاجران سیستان و بلوچستانی که فارسی و بلوچی حرف می‌زنند و برخی طبری زبان‌ها تشکیل می‌دهند.
اطلاعات ضروری درباره گنبد کاووس
- ارتفاع از سطح دریا: ۵۲ متر
- متوسط دما سالانه: ۱۸.۶ درجه سانتی‌گراد
- متوسط رطوبت سالانه: ۶۵ درصد
- متوسط بارش سالانه: ۵۰۰ میلی‌متر
- جمعیت شهر گنبد کاووس: ۱۵۵۹۱۰ نفر در سرشماری سال ۱۳۹۵
- مساحت: ۲۰۵۹ هکتار
نقشه گنبد کاووس
در تصویر زیر نمایی از نقشه گنبد کاووس را مشاهده می‌کنید. همانطور که می‌بینید، این شهر فاصله نسبتا زیادی تا دریای خزر دارد.
بافت طبیعی گنبد کاووس چگونه است؟
بی برو برگرد باید گفت که در گنبد کاووس شما طبیعتی متفاوت و تجربه نشده را خواهید دید. جنس طبیعت در این منطقه از ایران متفاوت از سایر جاهاست. مساحت کمی از مناطق طبیعی ایران را چنین پوشش و کیفیتی از پستی و بلند‌های زمین پوشانده است. در تعاریف زمین‌شناسی به پوشش گیاهی گنبد استپی می‌گویند. این دشت‌های فراخ و تپه‌های کوتاه و بلند بخشی از بهترین مراتع زمستانی ایران را تشکیل می‌دهند و در گذشته از محبوب‌ترین ییلاق‌های ایران به شمار می‌رفتند.
اگرچه ترکمن صحرا و شهرهای ترکمن‌نشین به داشتن اسب‌های جذاب و اصیل‌شان معروف هستند؛ اما این مناطق تنوع زیستی دیگری هم در میان حیات‌وحش دارند که باعث شهرت آنها شده. اگر خوش‌شانس باشید، می‌توانید در طبیعت گردی‌هایتان در بافت جنگلی و زیبای گنبد گله‌های بزرگ قوچ و کل و آهو و گوزن را ببینید. علاوه بر این‌ها گنبد و دشت‌های فراخش یکی از بهترین مناطق برای زندگی انواع پرنده‌هاست و پرنده‌نگرهای زیادی این شهر را به مقصد خود تبدیل می‌کنند.
هوبره، عقاب، دراج، کرکس استخوان‌خوار یا همان همای باستانی از جمله معروف‌ترین پرندگانی هستند که می‌توانید در طبیعت گنبد کاووس ببینید. این نکته را هم فراموش نکنید که در گنبد کاووس چند تالاب زیبا قرار گرفته که زیستگاه گونه‌های مختلف جانوری است.
بافت شهری گنبد کاووس چگونه است؟
گنبد کاووس دومین شهر پرجمعیت استان گلستان است. مساحت گنبد کاووس بسیار زیاد بوده و این منطقه پر است از روستاهای پراکنده. اما جمع قابل توجهی هم در بخش شهری متمرکز شده‌اند. همین تمرکز هم موجب شده تا امکانات شهری قابل توجهی در گنبد فراهم باشد. علاوه بر این‌ها توریستی بودن این شهر تاریخی هم می‌طلبد که شهرسازی فکر شده‌تر و با نگاه توسعه‌ای در این شهر حاکم باشد. برای همین تجربه زندگی در گنبد کاووس تجربه زندگی در یک شهر بزرگ و با امکانات کافی است.
مهم‌ترین خیابان شهر یک خیابان شمالی جنوبی است که بخش زیادی از شهر را در می‌نوردد و گنبد کاووس را به دو بخش تقسیم می‌کند. این خیابان امام خمینی نام دارد و برج قابوس هم در آن واقع شده است. علاوه بر آن رستوران‌ها و مراکز خرید فراوانی هم در آن قرار دارد. این خیابان به نوعی بالا شهر گنبد کاووس محسوب می‌شود. یک خیابان شرقی غربی هم خیابان امام خمینی را قطع می‌کند که در بخش شرقی نامش طالقانی و در بخش غربی، بهشتی است.
جاده اسب‌دوانی در بخش شرقی از مرکز شهر به سمت حاشیه می‌رود و همیشه بخش زیادی از اهالی را با خود به میدان اسب‌دوانی معروف شهر می‌برد. جایی که کورس‌های بهاره و پاییزه گنبد در آن برگزار می‌شود. بخشی از مهم‌ترین محله‌های گنبد عبارتند از:
- بلوار امام خمینی
- خیابان خیام
- خیابان کسری
- خیابان صیاد شیرازی
- بلوار دانشجو
- طالقانی
- بهشتی
قیمت خانه در گنبد کاووس
اگر سری به آگهی‌های دیوار بزنید، می‌بینید که در گنبد می‌توانید از متری ۷ میلیون تا متری ۳۰ میلیون (آذر ۱۴۰۰) خانه برای خرید پیدا کنید. بیشتر خانه‌های آگهی شده در این وب‌سایت هم ویلایی هستند و برای همین اگر به دنبال خرید خانه حیاط‌‌دار و ویلایی در شمال کشور هستید حتما گنبد را در لیست‌تان نگه‌دارید.
البته گنبد بافت فرسوده بزرگی هم در سطح شهر دارد که در حال حاضر مالکان آنها علاقه زیادی به فروش ملک‌شان دارند و می‌توانید در میان این آگهی‌ها هم موارد خوبی پیدا کنید. همچنین فروش زمین هم در گنبد رونق فراوانی دارد و بر خلاف شهرهای دیگر سهم آگهی‌های فروش زمین در گنبد هماهنگ با خانه و بعضا بیشتر از آن است. زمین‌ها بسته به اینکه در بافت شهری باشد یا روستایی قیمت‌های متفاوتی دارد. از متری یک میلیون در خارج از بافت می‌توان زمین پیدا کرد تا متری ۷ میلیون در بخش روستایی و تا نهایتا متری ۱۲ میلیون در بخش شهری.
آگهی‌های دیوار همچنین نشان می‌دهد که قیمت اجاره ملک در گنبد هم چیزی بین ماهی یک میلیون تا نهایتا چهار میلیون تومان است با ودیعه‌هایی نهایتا تا یکصد میلیون تومان.
نگاهی به امکانات شهری
زندگی شهری در گنبد سابقه طولانی‌ای دارد. برای همین است که این سابقه شهرنشینی موجب شده تا مواجهه با گنبد با شهری ساختارمند و با استخوان مواجه شوید. خیابان‌کشی‌ها در این شهر اصولی‌تر از شهرهای کوچک است و زیرساخت برای ارائه خدمات به شهروندان هم فراهم است. خطوط اتوبوسرانی شهری شهروندان را به نقاط حساس و اصلی شهر می‌رساند و خطوط تاکسی‌رانی در نقاط پرتردد شهر فعال است. برای رفتن به نقاط دیدنی خارج از شهر بهتر است خودرویی در اختیار داشته باشید.
مراکز خرید متعددی در سطح شهر وجود دارد که نیاز شهروندان و مسافران را تامین می‌کند. مثل خیلی از شهرهای مرزی ایران بازار گنبد کاووس هم شکل و شمایل یک بازارچه مرزی را دارد و به آن بازار روس‌ها می‌گویند. می‌توانید از این بازار سوغات گنبد کاووس را تهیه کنید. این بازار سرپوشیده یکی از مراکز اصلی تهیه لوازم آشپزخانه و لباس و پوشاک است که بیشتر از ترکمنستان وارد ایران می‌شود. علاوه بر آن بازار روز هم به سبک بیشتر شهرهای شمالی در گنبد دایر است. همچنین بازار میوه و تره‌باری که می‌توانید در آن مواد غذایی و اقلام مورد نظرتان را تامین کنید.
در گنبد شما می‌توانید رستوران‌های جذابی هم پیدا کنید. بخش بزرگی از آنها در خیابان امام خمینی و حوالی مرکز شهر قرار دارند و در میان آنها غذاهای اصیل ترکمنی هم به وفور پیدا می‌شود. برای همین خوردن یک چکدرمه اصیل در گنبد را از دست ندهید.
مراکز درمانی
سه بیمارستان بزرگ در گنبد این شهر را در شرق خط ساحلی ایران به یکی از مراکز درمانی منطقه تبدیل کرده است.
- بیمارستان خاتم الانبیا گنبد کاووس
- بیمارستان برزویه گنبد کاووس
- بیمارستان پیامبر اعظم گنبد کاووس
در این میان بیمارستان خاتم الانبیا گنبد کاووس که بیمارستان تامین اجتماعی است با ۱۵۰ تختخواب بزرگترین بیمارستان شهر است. این بیمارستان در بخش جنوبی شهر قرار دارد. بیمارستان برزویه هم یک بیمارستان ۸۰ تختخوابی است که در آن بخش‌های زیر فعال هستند:
- جراحی عمومی
- داخلی
- اطفال
- زایمان
- بخش ویژه مراقبت های قلبی C.C.U
- تصویربرداری پزشکی
- آزمایشگاه و داروخانه