خرید گلیم، جاجیم و گبه در پلیس تهران
گلیم یکی از محبوبترین زیراندازهای ایرانی است. این محبوبیت به چند دلیل است. نخست اینکه ارزانتر از فرش است و دیگر اینکه خیلی زودتر از آن هم بافته میشود. دنیای بزرگی از طرحها و نقشها دارد و مخاطبانش را ناراضی نمیگذارد در عینحال سبک است و حمل و نقل آن کار سختی نیست. علاوهبر همه اینها کار دست هنرمندان است و کالایی قیمتی بهشمار میرود. گلیم نوعی زیرانداز بدون پرز ایرانی است که اغلب با پشم طبیعی بافته میشود. این محصول یکی از ابداعات عشایر بزرگ ایران و یکی از محصولات جانبی دامپروری آنها بهشمار میرود. برای همین عجیب نیست که غالب گلیمهای ایرانی از پشم گوسفند و بز بافته شده باشند. مانند بسیاری از هنرهای دیگر، این مصنوع دست بشر هم آفریده زنان روستایی و عشایر است و البته حالا با تغییر سبک زندگیهای بافندههای مرد هم وارد بازار تولید انواع گلیم شدهاند. برای گلیم هم مانند فرش نمیتوان نقطه شروعی گذاشت. احتمالا از زمانی که انسانهای باستانی توانستند به تکنولوژی ریسیدن نخ و سپس گره زدن آن دست پیدا کنند، این زیراندازها هم پدید آمدهاند. برای همین در بسیاری از فرهنگها و دانشنامهها هم وقتی صحبت از تاریخچه گلیم دستباف ایرانی میشود، صحبت از پازیریک به میان میآید. با این حال چیزی که واضح است این است که زیبایی خانههای ایرانی به کمک این گلیمها بیش از هر چیزی به زندگی عشایر در طول تاریخ مدیون است. آنهایی که چیزی جز دامهای شان نداشتند و مجبور بودند از همه محصولات این حیوانات کالایی با ارزشافزوده برای خودشان بسازند و برای همین این زیراندازهای قیمتی را آفریدند. انواع گلیمهای ایرانی از نظر شکل و شیوه بافت انواع مختلفی دارند و هر یک نام متفاوتی. در یک دستهبندی کلی میتوان معروفترین گلیمهای ایرانی را در لیست زیر خلاصه کرد: گلیم شیریکی پیچی گلیم گلیمچه گلیم زیلو گلیم ورنی گلیم پالاس گلیم مسند گلیم جل گلیم سجاده گلیم چیغ گلیم کوچه گلیم انسی گلیم مفرش گلیم جوال گلیم خورجین مثل داستان فرش گلیمها هم با پیشرفت تکنولوژی به دو شاخه گلیم دستباف و گلیم ماشینی تقسیم شدند. با این تفاوت که اقبال به گلیم ماشینی مثل فرشهای ماشینی نیست؛ چرا که موضوعی که فرشهای ماشینی را در میان مردم به شدت محبوب کرده بود سرعت کار بافت یک فرش بود که با نمونه دستبافش قابل قیاس نبود. در مقابل اما گلیم حتی در حالت دستباف هم زودتر از فرش دستباف بافته میشدند و همین سرعت در بافت بود که آنها را در میان مردم محبوب کرده بود. برای همین گلیم ماشینی به اندازه فرش ماشینی موردتوجه قرار نگرفته بود. با این حال در حال حاضر اکثر کارگاهها و کارخانههای تولیدی فرش ماشینی در کار تولید گلیم ماشینی هم هستند و شما میتوانید با همان تنوعی که در بازار گلیم دستباف وجود دارد انواع گلیم ماشینی هم داشته باشید. گلیم فرش یا فرش گلیم این روزها یکی از انواع محبوب گلیم و زیراندازها در ایران است. این فرش گلیمها یکی از سبکترین و ارزانترین انواع فرش در بازار ایران هستند و همین دو صفت آنها را بسیار محبوب کرده است. گلیم فرشها حالا بیشتر در طرحهای ترکمنی، ترک و قفقازی وجود دارد. جنس این گلیم فرشها مثل بقیه گلیمها از پشم است. اگرچه گلیمفرشهای دستباف از شاخه گلیم دستباف هم در بازار موجود است اما گلیم فرشها بیشتر گلیم ماشینی را را به ذهن متبادر میکنند. گلیم فرشها را میتوان در ابعاد ۱۰۰ در ۷۰ و ۱۵۰ در ۱۰۰ در بازار امروز پیدا کرد. علاوه بر این دو اندازه در ابعاد دو، سه و چهار متری هم گلیم فرش بافته میشود. در بالا به دسته بندی گلیمهای ایرانی بر اساس نوع بافت هم اشاره شده بود. اما به جز اینها گلیمهای ایرانی را میتوان بر اساس اقلیم بافت هم به دسته بندی زیر تقسیم کرد: گلیم شاهسون گلیم قشقایی گلیم هرسین گلیم فارس گلیم بلوچ گلیم لری گلیم افشاری گلیم زرند گلیم کردستان گلیم خمسه همچنین گلیمها بر اساس نوع کاربرد و ویژگیهای بافتش هم میتواند در دستهبندی زیر قرار بگیرد: گلیم فرش دستباف پشمی گلیم کناره گلیم دستباف مخملی گلیم گبه یا عروسکی گلیم نقش برجسته گلیم نقش برجسته گلیم شاهسون نوعی گلیم ساده است و مانند فرش شاهسون متاثر از سنت بافت فرش ترکی است و از همان طرح و نقشهها هم الهام گرفته شده است. نقشه گلیم شاهسونی از طرحهای بزرگ و برجسته تشکیل شده است. طرح این گلیمها از نقشهای ردیفی بافته شده تشکیل شده است و از طرح و نقشه با یک یا چند نوار از هم جدا میشود. خشتهای لوزی شکل یکی از نقوش محبوب گلیمهای شاهسون است. نقوشی چون خرچنگ و پا مرغی هم در اطراف این گلیمها به وفور یافت میشود. در مجموع سنت بافت گلیمهای شاهسونی به سنت بافت گلیمهای آناتولی بسیار نزدیک است و تحت تأثیر آن است. گلیم شاهسونی را میتوان به سه زیر شاخه تقسیم کرد.: گلیم شاهسونی مغان گلیم شاهسونی هشترود گلیم شاهسونی بیجار در میان جریانهای گلیمبافی ایرانی گلیمهای قشقایی همچنان با قدرت اصالت سنتی خود را حفظ کرده اند. در واقع این گلیمهای زندهترین جریان گلیم بافی ایرانی از زندگی عشایری هستند و برای همین بسیار محبوب هستند. در میان اقوام قشقایی این درهشوریها هستند که بهترین و گرانتریم گلیمهای قشقایی را میبافند. بنابراین اگر به دنبال یک گلیم قشقایی هستید بگردید تا یک نمونه درهشویی آن را پیدا کنید. این گلیمها از نظر طرح و نقشه گلیم بسیار به گلیمهای شاهسونی نزدیک هستند. آنها علاوهبر زیراندازه گلیمها را برای بافت تزئینات در و دیوار، نمکدان و خورجین هم میبافند. این گلیم ساده و البته پر انرژی اغلب با تکرار یک نقشه و همچنین استفاده از رنگهای متضاد بافته میشود و همین مسئله بر جذابیتش میافزاید. قزل قیچی، گل سیب یا آلماگل، شوشتری و آقاجری محبوبترین نقشمایههای این گلیمها هستند. قیمت گلیم دستباف قشقایی بسته به ابعاد آن نوع رنگ به کار رفته در آن متفاوت است. با این حال این گلیمها یکی از گرانترین انواع گلیم موجود در بازار گلیم دستباف ایرانی هستند. گلیم هرسین یکی دیگر از زیراندازهای بافته شده در مناطق شمالغربی ایران است که از سنت فرش ترکی الهام گرفته شده است. در بافت گلیم هرسین از پشم بز برای بافت حاشیههای استفاده میشد. در شرق ایران معتقدند پشم بز مانع از ورود عقرب به روی فرش می شود و در غرب ایران و هرسین معتقدند این پشم، موجب این میشود که گلیم از شر آفت بید در امان بماند. به هر حال چه در شرق و چه در غرب از پشم بز به عنوان محافظی برای آسیب دیدن فرش و کسانی که روی فرش مینشینند استفاده میشود. این گلیم یکی از پر نقش و نگارترین گلیمهای بافته شده در ایران است و در آن نقشمایههایی چون درخت و لانه گنجشک، مرغابی، و همچنین خطوط افقی و مورب منقطع استفاده میشود. در نقشه گلیم هرسین حاشیههای به صورت چهارضلعی، لوزی یا مثلثی در کنار یکدیگر و با تکرار زیاد قرار دارند. اندازه گلیمهای هرسین مختلف است. اما در مجموع آنها چندان علاقهای به بافت گلیم کوچک ندارند و بیشتر گلیمهایی در ابعاد بزرگ میبافند. محبوبترین رنگهای به کار رفته در گلیم هرسین سفید، سرمهای، سبز و قرمز است. گلیمهای این منطقه از ایران شهرتی جهانی دارند و در میان گردشگران خارجی که وارد ایران میشوند به شدت محبوب هستند. گلیمهای فارس در کنار گلیمهای هرسین از بینالمللیترین گلیمهای ایران هستند. در مجموع بازار سنتی شیراز در دنیا به داشتن زیباترین گلیمهای و گبهها معروف است و در بسیاری از کتابهای معروف راهنمای گردشگری در دنیا توصیه شده که از این بازار گلیم و گبه خریداری شود. گلیمهایی که حالا به عنوان گلیم فارس شناخته میشوند در واقع همان گلیمهای قشقایی هستند که حالا با تغییر سبک زندگی بافندگانشان تغییراتی کرده است. این گلیمها اغلب ساده هستند و در بافت آنها از طرح و نقشههای پیچیده استفاده نمیشود. مانند بسیاری از گلیمهای بافته شده در ایران انها هم حاصل تکرار چند طرح هندسی هستند و در حاشیه آنها طرحهایی چون پامرغی بافته میشود. در برخی گلیمهای این منطقه نقوش حیوانات هم دیده میشود که حضور گوزن پهن شاخ از عجایب نقشه این گلیم است. برخی که در حال تحقیق در مورد گلیم هستند معتقدند این گوزنها به جای مانده از نقشههای باستانی بافت گلیم در میان قشقاییهایی است که اصالتشان به قفقاز، محل زندگی این گوزنها، باز میگردد. مطالعه کنندگان احوالات فرش ایرانی میدانند که فرش و گلیم بلوچی در ایران یکی از آن مداخل مهجور مانده و البته پر بحث است. به این جهت که دستبافهای مردم این منطقه زیبایی عجیب و خیره کننده دارد و عجیب اینکه این زیبایی از دل طرحها و نقشههای ذهنی است. گلیمهای بلوچی هم از این قاعده مستثنی نیستند. همانطور که در بخش فرش بلوچی گفتیم اکنون محدوده جغرافیای دستبافهای بلوچی تنها به سیستان و بلوچستان محدود نمیشود از خراسان تا کرمان را در بر گرفته است. گلیمهای بلوچی هم چنین هستند و بلوچهای به آن «كونت» میگویند. آنها از دارهای افقی استفاده میکنند و از گلیم به عنوان زیرانداز، پوشاننده در و پنجره کپر و همچنین خورجین و نمکدان هم استفاده میکنند. کاربردهای فراوانی که آنها برای گلیم دارند، چنانکه ممکن است در خانه آنها بتوانید یک پادری گلیم دستبافت هم ببینند. در میان انواع گلیم ایرانی گلیم لری از آن دست دستبافهایی است که مدخلی مهم و مفصل در میان انواع گلیم سنتی ایرانی دارد دارد. آنها گلیمهای متنوع و زیبایی تولید میکنند و حضور بیشتری در بازارهای ایران دارند. به گونهای که در هر بازار سنتی فرش و گلیم میتوانید یک گلیم لری پیدا کنید و فروش گلیم لری آمار بالایی در بازارها دارد. در واقع آنچه بافندگان این مناطق میبافند پاسخ به سوال اصلی خیلی هاست. شاید خیلیها بتوانند پاسخ سوال «گلیم چیست» را با دیدن گلیم زیبای لری بفهمند. یکی از انواع زیبای گلیم لری «سرانداز» است. طرحهای گلیمهای لری بسیار ساده هستند و اغلب با نام طرحهایش شناخته میشوند. گل پتویی، گل قندانی، گل خرچنگی، گل شیرازی، هرسینی و … از معروفترین انواع این طرحها هستند که نام گلیم را هم به خود گرفته اند. مانند بسیاری از گلیمهای بافته شده در این منطقه «لوزی» طرحی بسیار پرکاربرد در میان گلیمهای لری است. در بافت این گلیم سادگی حرف اول را میزند. برای همین معمولا مانند سنت گلیم بافی در نقاط دیگر ایران نیست که دور طرحها را دورگیری کنند و تنها از تفاوت رنگی برای جداکردن طرحها استفاده میشود. گلیم افشاری یکی از انواع گلیم دستباف بافته شده در فلات مرکزی ایران است. یکی از محصولات فوقالعاده زیبای ایل بزرگ افشاری. افشارها حالا در ایران پراکندگی فراوانی دارند و برای همین هم این پراکندگی در طرح و نقشههای آنها اثرگذار بوده و بافت گلیمها را دستخوش تغییراتی کرده است. در مجموع میتوان گفت در حال حاضر چند شاخه مختلف از گلیمهای افشار در بازار موجود است که به شرح زیر هستند: گلیم افشار خوزستان گلیم افشار آذربایجان گلیم افشار خراسان گلیم افشار کرمان کرمان هم یکی از مناطق صاحب سبک در بافت گلیم است. آنها در سیرجان گلیمی با شهرت جهانی به اسم «شیریکی پیچ» دارند. زرند هم از دیگر شهرهای کرمان است که گلیمی زیبا و فوقالعاده دیدنی دارد. گلیم زرند از جمله گلیمهای ایرانی است که به صورت چاکدار بافته می شود. این سنت در میان قشقاییها هم دیده میشد. گلیم زرند بسیار تحت تاثیر گلیم قشقایی و حتی هرسین است و احتمالا کوچهای اجباری ابتدای سده اخیر در این تغییر ذائقه بی تاثیر نیستند. گل و گیاه و طرحهای هندسی مانند لوزی مشبک و ترنج از محبوبترین طرحهای بهکاررفته در این گلیم است. گلیمهای کردستان از پشم دولا پیچیده بافته میشوند و همین مسئله به امضایی برای آنها تبدیل شده و شهرتی جهانی را برایشان به همراه داشته است. علاوهبر اینکه این دولا تابیده شدن موجب می شود گلیمها گرم تر هم باشند و در رسمای کردستان اهالی را در امان نگاه میدارد. استفاده از ترنج و بته در نقشه گلیمهای کردستان بسیار محبوب است. همچنین ماهیهای فراوانی هم در حاشیه این گلیمها به صورت مورب بافته میشود. صحنه و بیجار معروفترین مناطق بافت گلیم در کردستان هستند. گلیمبافی ایل خمسه هم مانند افشار متاثر از یکجانشینی آنها در مناطق مختلف ایران است. آنها در مناطق مختلف پراکنده شدهاند و همین پراکندگی هم موجب شده تا طرح و نقشههایشان کمی دستخوش تغییر شود. راه راه بودن مهم ترین ویژگی گلیمهای خمسه است. آنها در چند لاین موازی طرح و نقشههای هندسی را میبافند و معمولا از رنگهای گرم و شاد استفاده میکنند. بهترین گلیمهای خمسه را میتوانید در شیراز پیدا کنید.گلیم دستباف ایرانی
گلیم ماشینی
گلیم فرش
انواع گلیم ایرانی
خرید گلیم شاهسون
خرید گلیم قشقایی
خرید گلیم هرسین
خرید گلیمهای فارس
خرید گلیم بلوچی
خرید گلیمهای لری
خرید گلیم افشاری
خرید گلیم زرند
خرید گلیم کردستان
خرید گلیم خمسه