تحلیلی بر بازار خودرو در پاییز ۱۴۰۰ با استفاده آگهی‌های دیوار

بازار خودرو در کشور در ماه‌های اخیر همواره در تب و تاب زیادی به سر برده و با وجود تغییر دولت و تلاشی که در وزارت صنعت و معدن و تجارت برای کنترل بازار انجام شد، همچنان وضعیت این بخش مهم از بازار کالا در موقعیت زرد به سر می‌برد.

از این پس دیوار با استفاده از بانک اطلاعاتی خود در بازار داد و ستد خودرو و با استناد به واقعیات دقیق، به تحلیل بازار خواهد پرداخت و به صورت متناوب این دست مطالب را منتشر خواهد کرد.

وعده کاهش قیمت

شروع مطالب تحلیلی درباره بازار خودرو با استفاده از دیتاهای بخش آگهی‌های «دیوار» در بخش خرید و فروش و با تحلیل و بررسی آمار قیمت‌های خودروهای شاخص موجود در بازار برای پاییز ۱۴۰۰ است.

پاییز ۱۴۰۰ را می‌توان به عنوان فصل پایانی سال ۲۰۲۱ نیز برشمرد با این ملاحظه که در بازار جهانی خودرو معمولا بیشترین آمار خرید و فروش در سه ماهه پایانی سال انجام می‌شود و در عین حال رونمایی بسیاری از خودروهای جدید نیز در فصل پایانی سال صورت می‌پذیرد تا در آستانه سال نو میلادی، مشتریان با محصولات سال بعد آشنا شوند.

البته که بازار ایران دور از چرخه بازار جهانی است و عمده خودروهای ورودی به بازار، ساخت یا مونتاژ داخل هستند، بنابراین نمی‌توان انتظار داشت که رفتار بازار در ایران شباهت ملموسی با بازارهای جهانی داشته باشد.

با این همه، پاییز ۱۴۰۰ برای بازار خودرو ایران با اتفاقاتی مهم همراه بود. وزارت صمت به عنوان تامین‌کننده اصلی بازار خودرو در ایران در اواخر تابستان وعده داد که با افزایش تولید قصد دارد قیمت را تا پایان سال پایین بیاورد اما با اینکه هنوز آمار دقیقی در مورد افزایش تیراژ تولید منتشر نشده اما حتی اگر این وعده هم عملی شده باشد باز هم واکنش بازار به قیمت خودرو افزایشی بوده است.

مسئله مهم دیگر در بازار پاییزه امسال خودرو، جریان قیمت‌گذاری و ماجرای حاشیه سود بازار بود که در سه ماهه سوم روی داد تا ناخودآگاه به التهاب بیشتر کمک کند. به نظر می‌آید معادله قیمت‌گذاری خودرو از سوی خودروساز، بازار آزاد یا نهاد بینابینی مثل شورای رقابت هنوز حل نشده و دقیقا مشخص نیست که نهایتا کدام یک از این سه ضلع بر دیگری احاطه دارند. نتیجه این دو اتفاق بزرگ اما چیزی نبود جز افزایش قیمت در پاییز…

برگ‌ریزان مشتری‌ها در پاییز!

اما بررسی اولیه بازار خودرو در پاییز ۱۴۰۰ نشان می‌دهد که تقریبا همه خودروها در بازه زمانی یاد شده با افزایش قیمت روبرو شده‌اند و معدود مدل‌هایی هم هستند که کاهش قیمت کوچکی داشته‌اند. در عین حال در برخی از مدل‌ها نیز افزایش قیمت به حدی زیاد بوده که در فصل خزان، برگ‌های مشتریان خودرو نیز از دیدن برچسب قیمت آنها ریخته است!

این روند البته محدود به خودروهای ساخت داخل هم نیست و در گروه خودروهای چینی که بعضا در داخل تولید می‌شوند یا به صورت قطعات منفصل (CBU) وارد می‌شوند نیز مشاهده می‌شود و البته برای خودروهای اروپایی، کره‌ای و ژاپنی که قبلا وارد بازار ایران شده‌اند نیز افزایش قیمت طبیعی به نظر می‌رسد و طبیعتا میزان افزایش قیمت بر مبنای میزان تقاضا متفاوت است.

بر اساس جدول قیمتی که در بانک اطلاعاتی دیوار ثبت شده، تنها خودرویی که با کاهش قیمت در طول سه ماه پاییز مواجه شده، پژو پارس سال است که قیمت آن در پایان مهر ماه ۲۸۸ میلیون تومان بوده، در پایان آبان به ۲۷۳ میلیون تنزل پیدا کرده و نهایتا در پایان آذر به ۲۷۸ میلیون تومان رسیده که در کل با کاهش حدود ۲ درصدی قیمت در فصل پاییز روبرو شده است.

بقیه خودروها اما از ۵ درصد تا ۲۸.۵ درصد افزایش قیمت را در مدت سه ماه تجربه کرده‌اند. سمند ال ایکس با موتور EF7 تنها ۱.۸۵ درصد گران شده اما در صدر جدول گرانی، پژو ۲۰۷ اتوماتیک پانوراما ایستاده است که نزدیک به ۲۷.۳۱ درصد در مدت سه ماه افزایش قیمت داشته و برای خریدارانش معامله بسیار شیرین و خوشایندی بوده است. به نظر می‌آید تقاضای بالا برای خرید این خودرو نیز در این افزایش قیمت انفجاری نقش مهمی داشته وگرنه این پرش بزرگ در حالت عادی بازار دور از ذهن است.

علاقه زیاد به خرید پژو ۲۰۷ حتی برای مدل صندوق‌دار آن نیز شدت داشته و به همین خاطر مدل سدان این خودرو پاییز را با قیمت ۴۰۵ میلیون تومان شروع کرده و نهایتا در پایان آذر ماه با افزایش ۲۸.۵ درصدی قیمت به نرخ ۵۱۸ میلیون تومان معامله شده است! پژو ۲۰۷ اتوماتیک نیز با رشد ۲۷.۱۹ درصدی قیمت، تمایل فزاینده بازار برای این کلاس از پژو را اثبات میکند.

رنو ساندرو و رنو تندر هم در این مدت با افزایش قیمت قابل ملاحظه مواجه شدند به این ترتیب که قیمت ساندرو اتوماتیک تا حدود ۵۹۵ میلیون تومان بالا رفت تا افزایش ۱۸.۷ درصدی قیمت را تجربه کند.

جالب است که در گروه خودروهای سایپا نیز پراید و تیبا و مدل‌های وابسته این‌ها نیز با توجه به قرار داشتن در کف قیمت، با افزایش قابل ملاحظه‌ای روبرو شدند. به هر حال خانواده پراید، تیبا، ساینا و حتی کوییک با توجه به اینکه پایین‌تر از ۲۰۰ میلیون تومان قیمت دارند با تقاضای بیشتری از سوی طبقه متوسط مواجه‌اند و این تقاضای بالا، افزایش قیمت آنها را تا حدود ۱۸ تا ۲۰ درصد منطقی جلوه می‌دهد.

در پایان پاییز ۱۴۰۰ پراید ۱۳۱ با قیمت ۱۶۹.۵ میلیون تومان ارزان‌ترین خودرو در گروه ساخت داخل بوده در حالی که صدر جدول با قیمت ۵۹۵ میلیون تومان در اختیار رنو ساندرو اتوماتیک قرار گرفت.

جاده ایران و چین

در جدول خودروهای چینی وارداتی یا ساخته شده در ایران نیز مهم‌ترین اتفاق، افزایش قیمت تقریبا در همه محصولات است. به جز ام وی ام ایکس ۵۵ اکسلنت که در تمام پاییز روی یک قیمت ایستاده، بقیه خودروها از ۰.۱ درصد تا حدود ۲۳ درصد افزایش قیمت را داشته‌اند.

در این جدول که عمدتا به محصولات مدیران خودرو، بهمن موتور، پارس خودرو، کرمان موتور و ایران خودرو اختصاص دارد، دیگنیتی با تنها ۱۰ میلیون تومان افزایش قیمت شاهد کمترین افزایش بوده است در حالی که به نظر عرضه این خودرو نیز بسیار محدود بوده و احتمالا با فروش بیشتر، این خودرو در بازار آزاد سیر صعودی را طی خواهد کرد تا به نقطه تعادل برسد. فیدلیتی اما افزایش حدود ۷ درصدی قیمت، اقبال بیشتری نسبت به خواهر خوانده خود در بهمن موتور به دست آورده است و قیمت مدل ۷ نفره آن در پایان پاییز به حدود ۱ میلیارد و ۱۵۵ میلیون رسیده است.

جالب است که مدل‌های سایپایی در گروه خودروهای چینی از چانگان سی اس ۳۵ تا انواع بریلیانس نیز با تقاضای بیشتر مواجه شده و تا ۱۴ درصد افزایش قیمت داشته‌اند. یک دلیل مهم این افزایش قیمت می‌تواند این باشد که این گروه از خودروها عموما در کلاس متوسط قرار می‌گیرند و قیمت آنها پایین‌تر از مدل‌های تازه‌وارد و لوکس‌تر است که اخیرا وارد میدان شده‌اند.

جالب است که خودرو جک جِی ـ ۵ با اینکه تولید نمی‌شود قاعدتا به دلیل اقبال در بازار دست دوم‌ها حدود ۱۹ درصد افزایش قیمت را در نمونه‌های محدود صفر کیلومتر در سه ماهه پاییز تجربه کرده همانطور که بریلیانس کراس اتوماتیک هم با افزایش ۱۹.۵ درصدی به حدود ۵۷۰ میلیون تومان رسیده است.

در کلاس بالاتر دو خودرو چری تیگو ۷ و تیگو ۵ با ۱۱ و ۶.۵ درصد افزایش قیمت مواجه شده‌اند در حالی که هاوال اچ ـ ۲ با ۷.۷ درصد افزایش موقعیت خود را در بازار حفظ کرده است.

بالاترین افزایش قیمت اما از آن ام وی ام ۳۱۵ هاچ بک اکسلنت اسپرت است که به اندازه نام طویلش با افزایش قیمت نزدیک به ۲۳ درصدی مواجه شده و نهایتا به رکورد ۳۶۰ میلیون تومان دست پیدا کرده است!

به طور کلی مسائلی مثل خدمات پس از فروش، امکانات رفاهی، سهولت در خرید قطعات یدکی و البته بازی‌های رسانه‌ای نیز در بالا و پایین رفتن قیمت خودروهای چینی در بازار ایران تاثیر دارند و تقاضا را کم و زیاد می‌کنند.

میلیاردی‌ها

بخش سوم بازار که شامل خودروهای وارداتی از آسیای دور تا اروپاست نیز با افزایش قیمت در سه ماهه پاییز امسال مواجه شده اما با شیب ملایم‌تر. در این بخش از بازار به وضوح مشخص است که خودروهای متوسطی که تا چند سال پیش می‌توانستند رد طبقه متوسط هم مشتری داشته باشند حالا با عبور از مرز میلیارد تومان با کاهش تقاضا مواجه شده‌اند و طبیعتا شیب افزایش قیمت آنها ملایم بوده است.

در این جدول که ۲۵ خودرو به عنوان نمونه قرار گرفته‌اند، رنو کولئوس نسل دوم با یک کاهش و یک افزایش کوچک روی قیمت تقریبی ۲ و نیم میلیارد تومان ایستاده تا افزایش کلی در پاییز نداشته باشد.

در میانه جدول اما سه مدل از کیا و سه مدل از هیوندای با افزایش حدود ۶ درصد قیمت و نزدیک به هم مواجه شده‌اند به طور مثال کیا سورنتو جی تی لاین نسل ۳ در پایان پاییز به قیمت حدود ۳ میلیارد و ۸۵۰ میلیون تومان رسیده است در حالی که هیوندای سانتافه ۲.۴ لیتری تنها ۲۰ میلیون تومان تا قیمت سه میلیاردی فاصله دارد.

شاید چهار سال قبل هیچ کس باور نمی‌کرد که این دو خودرو در پاییز ۱۴۰۰ به چنین ارقام نجومی دست پیدا کنند. با این حال رکورددار افزایش قیمت در بازار خارجی‌ها، سانگ یانگ تیوولی است که در ابتدای پاییز ۸۹۰ میلیون قیمت داشت اما در آخر پاییز که جوجه‌هایش را شمردند، به یک میلیارد تومان رسیده بود!

تویوتا، لکسوس و ب‌ام‌و نیز همچنان برندهای باارزش جدول هستند و از ۹ تا ۱۳ درصد افزایش قیمت را در سه ماهه پاییز امسال تجربه کردند.

تحلیل بازار خودرو در پاییز ۱۴۰۰ را در مطالب خُرد نیز ادامه خواهیم داد. منتظر باشید.